Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Biyom Nedir? Aynı bitki örtüsüne sahip ve aynı iklim koşullarının hüküm sürdüğü, canlıları ve yaşadıkları ortamı da kapsayan geniş coğrafi alanlara biyom denmektedir. Biyomlar iklim şartlarına bağlı olarak ayrılır ve her biyom kendine has hayvan, bitki ve iklim türüne sahiptir. Biyomların bitki örtüleri o biyomun hayvan türlerini etkilemekte ve şekillendirmektedir. Buna göre biyomlar karasal ve sucul olarak ikiye ayrılmaktadır.
Karasal Biyom Nedir?
Kendi içinde orman, çöl ve ılıman bölge çayır biyomları olarak üç ayrı gruba ayrılan karasal biyomlar, iklim koşullarına ve fiziki özellikleriyle ilgili olmak üzere farklı canlı türlerine sahiptirler.
1- Orman Biyomları Nedir?
Kara parçalarının bir kısmını kaplayan orman biyomlarının bölgeden bölgeye özellikleri değişiklik göstermektedir. Buna göre;
Tropikal yağmur ormanları; Yerküredeki en fazla yağmur alan yerlerdir ve ekvator kuşağının 20 derece kuzey ve güneyinde yer almaktadır. Yeryüzündeki hayvanların büyük bir kısmına ev sahipliği yapan yağmur ormanlarındaki ağaçların 70 metreyi geçen uzunluklara sahip olduğu bilinmektedir. Fazla ancak düzenli şekilde yağış alan bölgede yüksek sıcaklıklar ve nem tüm yıl boyunca sürmektedir. Dünyanın en önemli ve en büyük oksijen kaynağı olan tropikal yağmur ormanları da ileriye dönük yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Ilıman bölge ormanları da orta enlemlerde yer almaktadır. Yağışlar bol olup, tropikal ormanlardaki ağaçlara göre daha kısa ve yapraklarını döken ağaçlardan meydana gelmektedir. Bu ormanlar Avustralya, Asya, Avrupa ve kuzeydoğu Amerika’da bulunur. Ağırlıklı olarak meşe, kayın, ceviz, ıhlamur, kavak ve kestane gibi ağaçlardan oluşur. Güvercin, atmaca, tilki, kurt, ayı, yaban kedisi ve geyik gibi hayvanlar barınmaktadır.
İğne yapraklı ormanlar ise kuzey yarım kürede yüksek enlemlerde bulunur. Buralarda iklim kış aylarında sert geçer ve dünya geneline yayılmış olarak yer alırlar. Daha çok Sibirya’da bulunan ormanlardır. Köknar, ladin ve çam ağaçlarından oluşmaktadır. Ayı, çakal, kartal, kirpi, fare ve köstebek gibi hayvan türlerini barındırmaktadır.
2- Çöl Biyomları Nedir?
Bitki örtüsü yönünden herhangi bir zenginliği olmayan, hiç bitki bulunmayan veya çok az bitki örtüsü olan, düzenli yağmur almayan yerler çöl biyomlarıdır. Çöl biyomlarında gece ve gündüz sıcaklıkları arasında büyük farklar bulunmaktadır. Gündüz +55 dereceleri gören çöl biyomlarında gece sıcaklıkları eksilere kadar inebilmektedir. Az ve düzensiz yağışlardan dolayı çöl biyomlarında suya en az ihtiyaç duyan, suyu gövdelerine depolayabilen kaktüsler en önemli bitki örtüsüdür. Buralarda daha çok sürüngenler, kemirgenler ve bazı böcek türleri yaşayabilmektedir.
3- Ilıman Bölge Çayır Biyomları Nedir?
Yağışların ne çok ne de az olduğu bölgeler çayır biyomlarıdır. Mevcut yağışlar orman oluşumu için yeterli olmasa da bitki örtüsünün yaşamasını sağlayacak kadar yeterli yağış almaktadır. Buralarda büyüyen bitkiler hızlı şekilde büyüyüp hızlı şekilde çürümektedir. Bundan dolayı da humus bakımından zengin topraklar meydana gelmekte ve tarıma en elverişli alanlar oluşmaktadır.
Sucul Biyom Nedir?
Dünyanın çok büyük bir bölümü sularla kaplıdır. Dolayısıyla sucul biyomlar geniş bir alanı kaplamakta, tatlı su ve tuzlu su biyomları olarak ikiye ayrılır.
1- Tatlı Su Biyomları Nedir?
Tuzluluk oranı %1’in altında olan bölgeler tatlı su biyomudur ve bu da göl ve akarsu biyomları olarak iki kısma ayrılır.
Göl biyomları küçük veya büyük ölçeklerde olabilmektedir. Karasal ve sucul biyomlarının iç içe olduğu bölgelerdir. Dolayısıyla da pek çok özelliği de bünyesinde barındırmaktadır. Göl biyomları canlı türlerinin en çok olduğu yerlerdir.
Akarsu biyomları da tek yönde akan suların oluşturduğu bölgelerden meydana gelmektedir. Bu akarsuların ağızları canlıların yaşaması ve tarım yönünden elverişli bölgelerdir. Akarsu kaynaklarına yakın olan bölgeler oksijen ve besin bakımından zengindir ve akarsular kat ettikleri farklı bölgelerden yapılarına zengin mineralleri de katmaktadır. Bu bölgelerdeki canlı türleri de oldukça fazladır.
2- Tuzlu Su Biyomları Nedir?
Yapısında %3’lük tuz miktarını barındıran suların olduğu bölgeler tuzlu su biyomları olarak kabul edilir. Bunların en büyük ve en önemlileri okyanuslar ve denizlerdir. Bu alanlar canlıların yaşaması için en büyük alanları sağlamaktadır ve derinliklerine göre de canlı türleri değişiklik göstermektedir. Okyanus ve denizlerin akarsularla beslendiği noktalar en verimli yerlerdir.
