Kırıkkale Coğrafyası

Kırıkkale Coğrafyası

Ovalar il sınırları içinde ovalık alanlar çok azdır. En önemli Kırıkkale Ovasıdır. Kırıkkale, Ovası kuzeyde Çamlıca ve Karakaya tepelerine, güneyde de Denek Dağının batısına kadar uzanmaktadır. Kuzeydeki tepeler ovaya meyilli bir şekilde inerek birleşir. Kırıkkale yerleşimin çekirdeği bu meyilde oluşmuştur. MKE Kurumu Fabrikalarının bulunduğu alan ise, Denek Dağına doğru daha dik olarak yükselmektedir. Kırıkkale ovası doğudan batıya, yani Kızılırmak a doğru gittikçe genişler en geniş yeri Çoruhözü Deresinin Kızılırmak a yaklaştığı yerde bulunur, buranın yüksekliği 750 m civarındadır

il toprakları kuzeyindeki Çamlıca, Karakaya ve Kırıkkale tepelerinin ovaya indikleri meyil üzerinde bulunmaktadır. il topraklarının denizden ortalama yüksekliği 700 m. dir. Kuzeybatı-güneydoğu yönünde uzanan Koçu Dağı 4 km genişlik ve 7 km uzunluğa sahip olup en yüksek noktası Yığlıtepedir 1278 m. dir. Güney ve güneydoğuda Denek dağ sırası Çoruhözü Vadisinin güneyinde Keskin ile izzettin Köy arasında uzanmaktadır. En yüksek noktaları Gavur Tepesi 1742 m. ile Bozkaya Tepesi 1577 m.‘dir. Bölgenin en uzun, en geniş ve en yüksek kütlesini oluşturur, uzunluğu 44 km, genişliği 30 kmdir. Kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan Küre Dağının en yüksek yeri Küre Tepesi 1450 m. dir.

Kırıkkale Ovasından başka, akar sular boyunca düzlükler görülürse de jeoformatik bakımdan pek önemli değildir. Bunun nedeni akarsu yatakları ile tepelerin yükselti farkının fazla oluşudur. dağlar her yönden aşılmak suretiyle açılmış derin vadilerle ve parçalanarak yuvarlak ve bazen de sivri tepeler halinde gelmişlerdir. Bu tip tepelerin dağlara yaklaştıkça fazlalaştıkları görülmektedir.

yaylalar Kırıkkale ili sınırları içerisinde, yükseklikleri 1200-1600 m arasında değişen yaylaları bulunmaktadır. Küre Dağındaki Hodar, Bedesten, Kamışlı, Sarıkaya Koçu Dağındaki Koçu, Denek dağlarındaki Gümüşpınar, Pehlivanlı, Suludere, Yeşil kaya, Azgın yaylaları en önemlileridir.

Bitki Örtüsü ilde hakim bitki topluluğu steptir. Yüksek kısımlarda tahripten kurtulmuş, Kuzeyde Koçubaba, Güneyde Denek Dağında bodur meşelerinden ve kısmen de ardıçtan oluşan ormanlık alanlar mevcuttur. Yöredeki Bitkilerin büyük bölümü kurakçıl ve tozcul özelliktedir. il topraklarında Yavşan otu, susam, karan Fil, papatya, haçlı çiçek, pelin, karadiken, sığır kuyruğu, sütleğen, çağ çiçeği, keven, üzerlik otu, Nane, böğürtlen, ısırgan, hatmi, meyan otu, çöven otu, kuşburnu, madımak, ebe gömeci, hardal ve kekik kendiliğinden yetişen bitkilerin başlıcalarıdır.

Yaban Hayatı Dağlık ve ormanlık alanların il genelinde büyük alan kaplamaması, yaban hayatı olumsuz yönde etkilemektedir. Koyun, keçi, sığır ilde yetiştirilen hayvan varlığını oluşturmaktadır. Av hayvanı olarak keklik ve yaban ördeği yaygındır.

jeolojik yapı Genel jeoloji Yöre Volkanik olayların oluştuğu Keskin, Hirfanlı, Kesik köprü, Kırıkkale ve Kızılırmak boyunca uzanan kırşehir Masifinde yer almaktadır. Kırşehir Masifi olarak adlandırılan Masifte granit, homblengranıt, siyenit, monzonit, tonolit, ağlit, pegmatit, granodiyorit, kuvarslı diyorit, bitotit granitler mevcuttur. Bunları Kırıkkale ile Keskin arasında görmek mümkündür.

deprem Kırıkkale il toprakları 1. 2. 3. 4 Derece Deprem Bölgesi içinde yer almaktadır. ilin büyük bölümü 2. Derece Deprem Bölgesi içinde kalmaktadır. Güneybatıda Yahşıhan, Bahşılı ve Çelebi ilçeleri 3. Derece Karakeçili ilçesi ise 4. Derece Deprem Kuşağı içerisinde yer almaktadır.

Yeraltı Zenginlikleri Kırıkkale ili, maden cevherleri çeşitliliği yönünden zengin ancak rezerv itibariyle fakirdir. ildeki madenler aşağıda yer almaktadır.

MTA tarafından Kırıkkale ve çevresinde yapılan araştırmalarda yukarıda ki rezervlerin dışında bölgede, asbest, mermer, fluorit, bakır, çinko, kromit ve manyezit varlığı tespit edilmiş, ancak bunlar düşük kalitede olduğundan işletmeye elverişli bulunmamış, planlama ve projelendirme çalışmalarında dikkate alınmıştır.

4. toprak yapısı ve Nitelikleri il topraklarını genelde kahverengi topraklar oluşturmaktadır. Kireç oranı oldukça yüksektir. Anakayası volkanik özellik gösterir. Bu topraklar çok engebeli alanlarda çukurum su bölümlerde birikmiştir. Üzerlerinde çıplak volkanik kaya yüzeyleri görülür

mineral bakımındın zengin olduklarından verimlidirler. Ayrıca güneyde akarsu kenarlarında alüvyon topraklar bulunur. Bunlar yer yer kalın örtüler oluşturur. Eğilimleri çok azdır. Tarla tarımına ve sulu tarıma elverişlidir. Yörenin az yağış alması ve Kuraklık toprak oluşumunda önemli etmendir.

Göller Doğal Göller Kırıkkale il sınırları içinde doğal göl bulunmamaktadır Yapay göller Kızılırmak üzerinde kurulan Kapulukaya baraj Göleti ildeki en büyük yapay göldür. Kapulukaya Barajının göl alanı 20.7 km2 dir. enerji temini ve içme-kullanma ayrıca sanayi suyu temini amacıyla kurulan Kapulukaya Barajında göl hacmi 282 hm3 tür. Ayrıca Ahılıda bulunan Çipi Göleti sulama amacıyla yapılmıştır. 304.000 m3 su hacmi ile 46 ha.lık alanın sulanmasında kullanılmaktadır.

Akarsular Kızılırmak ildeki en önemli akarsu Kızılırmaktır. Sivasın Zara ilçesinin doğusundaki dağlardan doğan Kızılırmak, il topraklarına güneyde Çelebi ilçesinden girer kuzey yönünde akarak Merkez ilçede kuzeybatıya yönelir, il topraklarından çıkıp kuzeyde Çankırı Kırıkkale il sınırını oluşturur. Kızılırmakın Hasandede – Hacılar arazileri üzerinde Kapulukaya barajı kuruludur.

Delice Çayı Kızılırmakın en önemli kollarından biri Delice Çayıdır. yozgat sınırı boyunca bir müddet aktıktan sonra Delice ilçe merkezine yaklaşır. Daha sonra tekrar bu iki ilin sınırı boyunca güneydoğudan il topraklarını terk eder. Çayın il içerisinde kalan kesimi yaklaşık 50 km. uzunluğundadır.

Çoruhözü Deresi Kızılırmaka doğudan karışan bir koldur. izzettin Köyünün yukarı kısımlarından doğar. izzettin-Balışeyh arasında demiryoluna paralel olarak merkez ilçeden geçer ve Kızılırmaka karışır. Derenin güzergahı dahilinde tarım alanlarına büyük katkısı vardır. Dere üzerinde sulama amacıyla motopomplar yeralmaktadır. Uzunluğu 48 kmdir.

Okun Deresi Elmadağın güney eteklerinden akan suların meydana getirdiği Balaban ve Sarılıöz Çayları, Kılıçlar Kasabası yakınlarında birleşerek Okun Deresini meydana getirirler. Yaklaşık 13 km uzunluğa sahip olan Dere, Irmak Kasabası yakınlarında Kızılırmaka kavuşur. Bu akarsulardan başka yaz aylarında kuruyan bazı dere ve çaylar da vardır. Ahılı Deresi, Kuruçay Deresi, Yeni Çıkan Deresi bunlardan bazılarıdır.

iklim Kırıkkale ili ılıman iklim kuşağında yeralmaktadır. Ancak bulunduğu alanın denizden uzak oluşu, günlük sıcaklık farkının bozkır olmasından dolayı değişmelere uğraması gibi nedenlerle iklim karasallaşmaktadır.

Sıcaklık Yapılan gözlemlere göre ortalama sıcaklık açısından en sıcak ay Ağustos 24.1 °C, en soğuk ay ise Aralık -1.8°C olarak belirlenmiştir. Aynı rasat süresi içerisinde maksimum sıcaklık 35.4°C ve minimum sıcaklık –10.8 °C olarak tespit edilmiştir. ilde yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk geçer.

Yağış Kırıkkale ili ülkenin yarı kurak bölgelerinden birinde yer almaktadır. ilde ortalama yağış miktarı 329.9 mm. dir. yıllık yağışın %35 kış aylarında, %36sı ise ilkbahar aylarında, %13ü yaz aylarında ve %16sı sonbahar aylarında düşmektedir. Ocak, Şubat ve mart 2000de yörede 35-40 yıldan beri görülmeyen şiddetli kış ve kar yağışı olmuştur.

Rüzgar Kırıkkalede hakim rüzgar yönü kuzeydoğudur. Poyraz adı verilen bu rüzgar, yıl içinde en fazla 248 kez eser. En çok esen diğer rüzgarlar sırasıyla Güneybatı, Doğu ve Batı rüzgarlarıdır.

Nisbi Nem Kırıkkale ilinde ortalama nisbi nem %59dur. En yüksek değer %79 ile Aralık ayında, en düşük 39 ile Temmuz ayındadır.

Basınç Kırıkkale ilinde ortalama basınç 930.6 mb.dır. Basınç ortalamasının en yüksek olduğu ay 934.1 mb ile Kasım, en düşük olduğu aylar ise 928.0 mb ile Temmuz ve Ağustostur