Atlas Okyanusu

Atlas Okyanusu

Dünyanın ikinci büyük denizi. Büyüklük bakımından Büyük Okyanustan sonra gelir. Doğusunda Avrasya ve Afrika, batısında Amerika kuzey ve güney bulunur. Bu okyanus, eski dünya ile yeni dünyayı birbirinden ayırır.Bazıları Kuzey Buz Denizi ile Antarktika Okyanusunu da Atlas Okyanusuna, dahil ederler. Umumi kanaat, Kuzey Buz Denizi ile Antarktika Okyanusunun buraya dahil olmadığı ve bunların sadece kuzey ve güney sınırları meydana getirdiğidir. Atlas Okyanusunun uzunluğu 15 bin kilometreye yakındır.

Atlas kelimesinin bu okyanusta battığı öne sürülen Atlantis kıtasından geldiği ileri sürülür. Atlas Okyanusunun, yüzölçümü 106.463.000 kilometrekaredir. En geniş yeri Avrupa-Meksika Körfezi arasında olup 8000 kilometredir. Atlas Okyanusu, S şeklindedir. Güney Amerikanın doğu kısmındaki

çıkıntı ile Afrikanın batı kısmındaki çıkıntı birbiriyle birleştirildiklerinde birbirlerine uyarlar. Atlas Okyanusunun yatağı da S şeklindedir. Bu şekildeki sırt, okyanusu ikiye böler. Bu sırt muazzam bir dağ silsilesidir. Bu denizaltı dağ zincirinin iki tarafındaki kısımlarda genişliği 800 km ve derinliği 3-5 bin m olan derin vadiler vardır. Okyanusun dibi kırmızı kil ile, yukarıları ise hayvan kalıntıları ile kaplıdır.

Atlas Okyanusunun Yatağı

Azor Adalarında başlar. ingiltere ile Kanada arasında bir yayla şeklinde uzanan bu düzlük çok büyüktür. Avrupa ile Amerika arasındaki telgraf kabloları bu yaylaya döşendiği,için buna Telgraf Yaylası denir. Atlas Okyanusunun en derin yeri Porto Riconun kuzeyindedir. Buranın derinliği 8750 metredir. Newfoundlandın doğusunda derinlik 6000 m ve Güney Atlas Okyanusunda ise 8260 metredir. Atlas Okyanusu doğusundaki Akdeniz, Kuzey Denizi, Baltık Denizi ve Karadeniz ile irtibatlıdır. Okyanusun doğu kıyılarının uzunluğu 50 bin km, batı kıyılarının uzunluğu 80 bin kilometredir. Kuzey Amerika ve Avrupa sahilleri çok girintili ve çıkıntılıdır. 100 m derinliğe kadar

olan sıcaklık yüzeyindeki sıcaklık ile aynıdır. Yüzeyi sıcak olan kısımlarda derinlere inildikçe sıcaklık azalır ve dipte donma noktasına kadar varır. Yüzeyi soğuk olan yerlerde ise derinliğe inildikçe sıcaklık artar. Bu dengeyi akıntılar sağlar. Gulfstream Akıntısı tropikallerin sıcak suyunu taşırken, Labrador Akıntısı da kuzeyin soğuk suyunu güneye taşır. Atlas Okyanusuna Avrupadan Ren, Elbe Afrikadan Kongo ve Nijer Amerikadan ST. Lawrence, Mississippi, Orinaco, Amazon, Parana ve Uruguay nehirleri dökülür.

Atlas Okyanusunda, bulunan en büyük ada Grönlanddır. Bu adayı Amerikanın parçası sayanlar da vardır. Diğer büyük adalar Britanya Adaları 244.000 km2, Antiller, Newfoundland, izlanda, Kanarya Adaları, Azor Adaları, Falkland Adaları, Güney Georgia Adaları, Yeşil Burun Adaları, St. Helena, Tristian de Cunha Adalarıdır. Küçük adalar da çoktur