ısparta Coğrafyası

ısparta Coğrafyası

iklimi ısparta yöresi, kış aylarında izlanda alçak basıncının Balkanlar üzerinden ve Orta Akdenize inerek, ılımanlaşmış şeklinden etkilenir. Kış aylarında kuru soğukların sebebi olan Sibirya yüksek basıncı zaman zaman bölgeye kadar sokulmaktadır. Ayrıca kış aylarına geçiş dönemlerinde Kuzey Afrika üzerinden gelen tropikal hava kütleler inin etkisi gözlenir. Yaz aylarında ise Basra alçak basınç sistemi ve Azor yüksek basınç sisteminin etkili olduğu görülü

coğrafi Konumu ısparta, ili, Akdeniz Bölgesinin kuzeyinde yer alan göller bölgesinde yer almaktadır. il, 300 20 ve 310 33 doğu boylamları ile 370 18 ve 380 30 kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. 8.933 km2lik yüzölçümüne sahip olan ısparta ili, kuzey ve kuzeybatıdan afyon ilinin Sultandağı, Çay, Şuhut, Dinar ve Dazkırı, batıdan ve güneybatıdan burdur ilinin Merkez, Ağlasun ve Bucak, güneyden antalya ilinin Serik ve Manavgat, doğu ve güneydoğudan ise konya ilinin Akşehir, Doğanhisar ve Beyşehir ilçeleri ile çevrilmiştir Şekil 1. Rakımı ortalama 1050 metredir

ısparta ili uzun süreli gözlemlerin klimatolojik olarak incelenmesi sonucunda, Akdeniz iklimi ile Orta Anadoluda yaşanan karasal iklim arasında geçiş bölgesinde yer almaktadır. Bu nedenle il sınırları içinde her iki iklimin özellikleri gözlenir. Akdeniz kıyılarında görülen sıcaklık ve yağış özellikleri ile karasal iklimin düşük sıcaklık ve düşük yağış özellikleri tam olarak gözlenmez. ilin güneyinde Sütçüler Akdeniz, kuzeyinde Ş.Kara ağaç, Yalvaç ise karasal iklimin özellikleri gözlenir.

il merkezinin uzun yıllar sıcaklık ortalaması 12.0 0C dir. yılın en soğuk ayları Ocak-Şubat ayları olup, günlük ortalama sıcaklıkları 1.7-2.7 0C arasındadır. En sıcak aylar olan Temmuz-Ağustos aylarında günlük ortalama sıcaklıkları ise 22.9- 23.2 0C arasındadır. ilde yaşanan en yüksek sıcaklık 28. 07.2000 gününde 38.0 0C, en düşük sıcaklık ise 03.02.1974 gününde ölçülen -21.0 0Cdir. gün içindeki sıcaklık farkları, yaz aylarında kış aylarına göre daha yüksektir.

ilin ortalama yıllık yağış toplamı 551.8 kg/m2dir. Yağışların büyük kısmı kış ve bahar aylarında %72.69 olmaktadır. Yaz ve sonbahar ayları ise oldukça kurak toplam yağışın %29.31 geçmektedir. Yağışlar genellikle yağmur, kış aylarında ise zaman zaman kar, bahar ve yaz aylarında ise sağanak yağışlar şeklinde gözlenir. il içindeki yağış dağılımında ise güneyden, kuzeye çıkıldıkça, yıllık yağış toplamları azalmaktadır.

il coğrafik yapısı nedeniyle dağ-vadi meltemlerinin etkisinde kalmaktadır. Orta Akdeniz üzerinden gelen alçak basınç sistemlerinin önünde güneyli yönlerden kuvvetli rüzgarlar, zaman zaman fırtınalar görülür. Bahar aylarında görülen orajlı kararsızlık yağışlarıyla birlikte kuvvetli rüzgarlar gözlemlenir, uzun yıllar ortalama hızı 2.1 m/sndir. rüzgar hakim yönü ise güneybatıdır. Ortalama fırtınalı günlerin sayısı 4.9, kuvvetli günlerin sayısı ise 51.2 gündür

Bitki Örtüsü ve yaban hayatı ısparta ili arazisinin yarısına yakın bir kısmı ormanlardan oluşmaktadır. Bu alanlar içinde verimli orman ağaçlarının yanı sıra fundalık ve çalılık alanlara da karşılaşılmaktadır. Bu araziler dışındaki alanlarda ise bitki örtüsü otlardır.

Ak su Vadisi boyunca Davras dağı eteklerine kadar, Akdeniz sahillerinin tipik bitkilerinden olan zeytin, mersin gibi ağaçlara rastlanır. Davras dağının güney eteklerinde sedir ağaçları da bu bitki topluluklarına katılır.

ıspartada 1500 m. yükselti kuşağına kadar, Akdenize özgü maki türü ağaççıklarla birlikte, meşenin egemen olduğu yapraklı ormanlar bulunur. Eğirdir Gölünün kuzeyinde, Gelendost-Yalvaç arasında, Afşar yöresinde, ısparta-Ağlasun arasında ve Sütçüler bölgesinde yer yer iyi koru niteliği gösteren yapraklı ormanlar geniş alanlar kaplar. Yapraklı ormanlar üzerinde 1700-1800 m.lere kadar kızıl çam, karaçam, sedir ve ardıç gibi ibreli ağaçlardan oluşan ve özellikle ilin güneyinde çok iyi koru özelliği gösteren, iğne yapraklı ormanlar yayılmıştır. Bu ağaçlardan başka buralarda yer yer köknar ağaçlarına da rastlanmaktadır.

Kızıl çam ve karaçamdan sonra ilde en çok alan kaplayan ağaç Torosların temel ağacı olan sedir, olumsuz insan etkileri nedeniyle daralmıştır. Sedir ormanları, ancak Davras dağı eteklerinde, Barla-Senirkent arasında ve yüksek Dağların doğu ve kuzey yamaçlarında yayılım göstermiştir.

Asli Orman Ağaçları ısparta Orman Bölge Müdürlüğü ormanlarında kızılçam, karaçam, sedir, göknar, ardıç, sarıçam Gölcük Tabiat Parkında gibi ibreliler ile meşe, çınar, kızılağaç, akasya, dişbudak, kestane ve sığla gibi yapraklı türler bulunmaktadır.

Diğer Orman Ağaç ve Ağaççıkları Pırnal Meşesi, kermes meşesi, akçaağaç, akçakesme, kocayemiş, zeytin, keçiboynuzu, defne ve mersin ağaç türleri yörede bulunmaktadır.

Otsu Bitkiler kekik, adaçayı, sistuslar, ladenler, katırtırnağı, çayır ve mera bitkileri en çok görülen bitki türleridir ısparta ili, yabani hayvan türleri bakımından zengin bir yörede yer almaktadır. ildeki yaban hayvanları arasında yaban domuzu, sansar, porsuk, tilki, tavşan, sincap, kurt, karaca, ala Geyik, dağ keçisi, ayı ile kuş türlerinden yaban ördeği, keklik, çulluk, saksağan, sülün ve kaz sayılabilir. ıspartadaki tatlı sularda ise levrek, sazan, çiçek ve ıstakoz bulunmaktadır.

ısparta Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Başmühendisliği sınırları içerisinde 2 adet Milli Park, 2 adet Tabiat Parkı, 2 adet Tabiatı Koruma Alanı, 2 adet Orman içi Dinlenme Yeri, 3 adet Yaban Hayatı Koruma ve Üretme Sahası ve 4 adet Tabiat anıtı bulunmaktadır.

Milli Parklar Kızıldağ Milli Parkı Ş.Karaağaç ilçesinin 5 km güneyinde, 1840 m yüksekliği olan büyük sivri tepesinin eteklerindeki saf sedir ormanları Milli Parkın odak noktasıdır. iç Anadolu step iklimine en fazla giren saf sedir ormanları 164 ha kadardır. Toplam 550 ha olan park, 1969 yılında milli park olarak tescil olmuştur.

Kovada Gölü Milli Parkı Eğirdir ilçesi mülki hudutları içinde olup, Kovada Gölü ve ormanlık çevresini kapsayacak şekilde 6534 ha.lık bir alana yayılmıştır. 1970 yılında milli park olarak tescil edilmiştir.

Tabiat Parkları Gölcük Tabiat Parkı ısparta ili Merkez ilçesi Yakaören Köyü hudutları içerisinde yer alan Gölcük Tabiat Parkı ısparta iline 8 km mesafede olup, ısparta ve yöre halkının günübirlik dinlenme, eğlenme ve spor ihtiyaçlarını karşılayan bir tabiat harikası olarak özelliğini yıllardan beri korumaktadır. Gölcük 1991 yılında tabiat parkı olarak tescil edilmiştir.

yazılı kanyon Tabiat Parkı ısparta ili Sütçüler ilçesi Çandır Köyü mülki hudutları içerisindedir. 600 ha.lık bir alanı kapsamaktadır. 1989 yılında tabiat parkı olarak tescil edilmiştir. Yazılı Kanyon Tabiat Parkı, Göksu Çayı serisi, Yazılı mevkii, bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içerisinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun doğal bir yerdir