Aladağlar

Aladağlar

Aladağlar Orta Toros Sıradağlarının kuzeydoğu uzantılarını oluşturmakta ve sıradağ silsilesinin en yüksek doruklarını Demirkazık Zirvesi – 3756 m. kapsamaktadır. Ortalama 3100 m. yüksekliğinde KKD-GGB uzanımlı tipik bir sıradağ görünümü sunan Aladağlar, başlıca 4 yükselti grubundan oluşmaktadır Kuzey kesimde Demirkazık grubu 3756 m. orta kesimde Yedigöller grubu Kızılkaya doruğu – 3725 m. güney kesimde Kaldı grubu 3688 m. ve güneydoğuda ise Torasan grubu Vayvay dağı 3565 m. bulunmaktadır

Bu yükselti gruplarını kuzeyde Develi Ovası kuzeydoğuda Zamantı ırmağı, Vadisi batıda Çamardı-Ecemiş Depresyonu güneybatıda Kamışlı Boğazı güneydoğuda ise Aladağ Çöküntü Havzası çevrelemektedir. Kuzeydeki Develi Ovası düzlüklerinden yükselmeye başlayan Aladağların güneybatıdaki Kamışlı Boğazına kadar olan uzunluğu yaklaşık 80 km.yi bulmaktadır. En geniş bölümü ise batıdaki Ecemiş Çayı ile doğudaki Zamantı ırmağı arasında yaklaşık 30 km. civarındadır.

Aladağlar batıdaki Niğde ili kuzeydeki Kayseri ili ve güneydeki Adana ili arasında bu üç ilin idari sınırlarının kesiştiği bir konumda bulunmaktadır. Aladağların, yakın çevresindeki en önemli yerleşmeler batı kesimdeki Niğde ili Çamardı ilçe Merkezi kuzey kesimdeki Kayseri

ili Yahyalı ilçe Merkezi güneybatı kesimdeki Adana ili Pozantı ilçe Merkezi ve güneydoğu kesimdeki Adana ili Aladağ ilçe Merkezidir. Yaklaşık 1024 km2lik bir alanı kaplayan Aladağların önemli bir bölümü Niğde ili sınırları içerisinde kalmaktadır. Dağlık alana yaklaşmak için en kolay ve en çok kullanılan ulaşım yolu da Niğde il Merkezinden Çamardı ilçesine giden yoldur. Aladağların Niğde ve Kayseri bölümlerini de içine alan tamamı Akdeniz Bölgesinin Adana Bölümünde bulunmaktadır. Kuzeyde Kayseri iline bağlı Yahyalı ilçe Merkezi ile batıda Niğde iline bağlı Çamardı ilçe Merkezini Aladağların etekleri boyunca birleştiren doğal sınır Akdeniz Bölgesi ile iç Anadolu Bölgesi arasındaki bölge sınırının bir parçasıdır.

Türkiyede dağ denince akla Toroslar gelmekte Torosların en çok tanınan bölümünü ise Aladağlar oluşturmaktadır. Aladağlarda Türk dağcılarının O bizim tapınağımızdır diye tanımladıkları Demirkazık 3756 m. Doruğuna 3500 metre civarında 15e yakın zirve eşlik etmektedir. yılın her mevsimi eğitim ve tırmanış amaçlı gelen dağcıların eksik olmadığı Aladağlar ülkemize gelen yabancı doğa sporcularının da mutlaka uğradığı dünyaca üne sahip dağlarımızın başında gelmektedir. Ancak ulusal ve uluslararası boyutta sportif ve turistik kullanımın giderek denetimsiz biçimde yoğunlaşması Aladağlar Ekosistemi üzerinde antropojen baskıları da arttırmaktadır.

Ayrıca doğal afet riskleri ve alanları belirlenip haritalanmamış olduğu için Aladağlarda, ölümlü dağ kazaları da artış göstermektedir. Bunun yanı sıra Niğde Kayseri ve Adana illerinden Aladağlara çıkarak geleneksel yaylacılık faaliyetlerini sürdüren önemli bir yaylacı nüfusu bulunmaktadır. Yaylacılar Aladağların alpin çayırlarında aşırı hayvan otlatması yaparak endemik dağ çiçeklerinin neslini tehlikeye sokmaktadırlar. Yine uzun yıllar boyunca yapılan aşırı ve kaçak avcılık nedeniyle yaban hayatı üzerinde de önemli bir tahribat gerçekleşmiştir. Ayrıca Aladağların bazı derin vadileri içinde varlığını koruyabilmiş orman kalıntıları bulunmakta ancak özellikle Emli Vadisinde olduğu gibi endemik Toros Göknarları yaygın ökse otu tehdidiyle kurumakta böylece son orman kalıntıları da doğal yolla ortadan kalkmaktadır.

Çevresel tahribatın etkilerini hissettirmeye başladığı Aladağlarda T.C. Orman Bakanlığınca koruma çalışmaları başlatılmış ve ilk olarak 1991 yılında Kayseri bölümünde kalan Hacer Ormanı Tabiat Parkı ardından 1995 yılında hemen bütün Aladağları kapsayan Aladağlar Milli Parkı Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilmiştir. Günümüzde Aladağlar Milli Parkında planlanmış koruma uygulamalarına henüz geçilememiş olup bunun için öncelikle Milli Parklar Kanunu kapsamında hazırlanması gereken Uzun Vadeli Gelişme Planlarının bitmesi beklenmektedir.

Aladağların sahip olduğu turizm potansiyelinin de koruma kullanma dengeleri oluşturulmak kaydıyla değerlendirilmesi kaçınılmazdır. Nitekim bu amaçla T.C. Turizm Bakanlığı Birinci Derecede Öncelikli Yüksek Dağlık Alanlar kapsamında 6 dağlık bölgeden biri olarak Toros Aladağları da değerlendirmeye almıştır.

Milli Park ve Turizm Bölgesi çalışmalarının yanında Aladağların sahip olduğu doğal kaynaklar için politik stratejik ve arazi kullanım ilkeleri ile bunların uygulama tekniklerini kapsayan Dağ Alanları Yönetimi DAY ve Planlaması çalışmalarının da yapılması gerekmektedir. Değişik amaçlı kullanım planlamalarını kaçınılmaz çevresel öncelikler etrafında bütünleştirecek doğaya uyumlu sürdürülebilir kullanım uygulamalarının yürütüleceği ortak bir yönetim sisteminin kurulması DAY ve Planlaması çalışmalarının başlıca katkılarından biri olacaktır.

Aladağların doğa sporları ve turizmi açısından en yoğun kullanılan ve en zengin doğal kaynak değerlerine sahip bölümü Niğde ili sınırları içerisinde kalmaktadır. Ayrıca Niğde il Merkezi Aladağlara, ulaşmak isteyenlerce giriş kapısı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenlerle Aladağları öncelikle sahiplenmesi gereken il Niğdedir. T.C. Niğde Valiliği Niğde Üniversitesi Niğdeli özel teşebbüs yerel medya ve yöre halkı dağlarına sahip çıkmalıdır

Kayseri Niğde Adana illeri arasında bulunan Aladağlar Bitki örtüsü ve hayvan çeşitleri bakımından zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu nedenle dağın 54.524 hektarlık bir bölümü 1995 yılında Milli park ilan edilmiştir.

Dağcılık Faaliyetleri En yüksek doruğu 3756 m olan Aladağlarda tırmanışlar için 3700 metre üzerinde üç doruğun yanısıra 3000 metrenin üzerinde çok sayıda doruk vardır. Bu doruklar Niğde il sınırları içinde devam eden Toros dağ kıvrımlarının Orta Toroslar en yüksek doruklarıdır. ilk baharda eriyen karlardan dolayı Aladağlarda birçok Göl oluşur ama kurak yaz mevsiminde bu Göllerden çoğu buharlaşıp yok olur. Yalnızca yer altı suları ile de beslenen birkaç Göl kalır. Aladağlar içinde birçok gölün bulunduğu genişçe bir kazanı andırır.

En uygun tırmanış zamanı Haziran Temmuz Ağustos ve Eylül aylarıdır. Kalker kayalardan oluşan Aladağlarda Emli ve Barasama vadileri dışında ormanlık alan görülmez. Dağda alpin bitki toplulukları gelişmiştir.

Demirkazık Tırmanışı Aladağların en yüksek zirvesi olan Demirkazık 3756 m. tırmanışı için Çukurbağ köyünden yaya olarak 1,5 Saat uzaklıktaki Sokulupınar kamp yeri olarak seçilir. Kamp yerinden doruğa tırmanış ve dönüş normal olarak 10-12 saat sürer. Aladağlara çok sayıda tırmanış yapacaklar Yedigöller Vadisini kamp yeri olarak seçmelidirler. Çukurbağ köyü-Yedigöller yaya 10-12 saattir. Yedigöllerden Emler Zirvesi 3723 m Kızılkaya 3723 m Direktaş 3470 m doruklarına çeşitli çıkış yollarından ulaşılır. Demirkazık Köyünde özel idarece yaptırılmış olan 100 yataklı yeni ve modern bir dağ evi bulunmaktadır. Burada yemek ve duş imkanı olduğu gibi bir kütüphane ve dinlenme salonları da mevcuttur. Dağ evinden hareket edilerek Demirkazık ve Küçük Demirkazık 3425 m zirvelerine tırmanmak mümkündür.

Ayrıca Çukurbağ köyünden hareketle 1,5-2 Saatlik bir yürüyüş sonunda Emli vadisine varılır. Buradan da Kaldı 3734 m Güzeller 3461 m ve Alaca 3588 m zirvelerine tırmanmak mümkündür.

Aladağa Ulaşım Aladağlara ulaşım için üç ana yol bulunmaktadır Batı Yönünden Niğdeden araçla 1,5 Saatte Çukurbağ veya Demirkazık köyüne gidilir. Bu köyde her tür Otel hizmeti veren bir dağ evi vardır.

Güney Yönünden Adanadan Karsantıya buradan da Acıman ya da Trak yaylalarına gidilir Kuzey Kuzeydoğu Yönünden Kayseriden Yahyalıya buradan da Barazama veya Büyük Çakır Şelale köylerine gidilir