Recaizade Mahmut Ekrem Hayatı

Recaizade Mahmut Ekrem Hayatı

Türk ve Osmanlı Edebiyatının önemli isimlerinden olan Recaizade Mahmut Ekrem, 1896 yılında yazdığı Araba Sevdası adlı romanı ile Türk Edebiyatında gerçekçi roman akımının öncülerinden oldu

19. yy Osmanlı Edebiyatının önde gelen isimlerinden olan Recaizade Mahmut Ekrem 1 Mart 1847 de istanbulda doğdu. Takvimhane Nazırı Recai Efendinin oğlu olan yazar, genç yaşta babasından Arapça ve Farsça öğrendi. 1858 yılında ilköğretimini tamamladıktan sonra eğitimine özel hocalarla devam etti.

Makteb-i irfanı bitirdikten sonra girdiği Harbiye idadisine sağlık sorunları yüzünden tamamlayamadı. Ardından 1862 yılında Hariciye Nezareti Mektubi Kaleminde memurluğa başladı. 1868de Şura-ı Devlet Muavini oldu. 1874te Tanzimat ve Nafia Daireleri Başmuavinliğine atandı. Bir yandan da Mekteb-i Sultanide Galatasaray Lisesi öğretmenlik görevine devam etmekteydi.

1908 de II. Meşrutiyet ilan edildiğinde kurulan Kamil Paşa kabinesinde Maarif Nazırı oldu. Edebiyatla genç yaşta ilgilenmeye başlayan Recaizade Mahmut Ekremin ilk yazıları Namık Kemalin yönetimindeki Tasvir-i Efkar gazetesinde yayınlandı. Namık Kemal ile tanışmasının etkisiyle onun edebiyaından etkilendi ve Encümen-i Şuaraya katıldı. Namık Kemalin gitmesinden sonra ise gazete onun yönetiminde kaldı.

Recaizade Mahmut Ekremi en çok etkileyen olaylardan biri üç oğlunu da genç yaşta kaybetmesi oldu. 1870 lerden sonra kendini tamamen yazmaya verdi, batı edebiyatından çeviriler yaptı. Sanat için sanat görüşünü savunan yazar, sanatta güzellik ilkesine bağlı kaldı. Eserlerinde genellikle aşk ve ölüm temalarını işledi

1870 yılında ilk oyunu olan Afife Anjeliki yazdı. Ardından ertesi yıl Nağme-i Seher adlı şiir kitabının yayımladı. Muallim Naci ile olan fikir ayrılıkları neticesinde Edebiyat-ı Cedidenin kurulmasına zemin hazırladı. Başta Tevfik Fikret olmak üzere bir takım edebiyatçıları çevresine topladı. Tanzimat ve Batı edebiyatı düşüncesinin yeni kuşağa aktarılmasında etkili olan yazarın en çok bilinen ve tek romanı olan Araba Sevdası Türk Edebiyatında gerçekçilik akımının ilk örneklerinden biridir. Bu romanında parasını eğlence ve lüks hayata harcayanları sert bir dille eleştiriyordu.

Türk Edebiyatının gelişmesinde ve yenileşmesinde önemli bir yeri olan Recaizade Mahmut Ekrem, 31 Ocak 1914 te Meclis-i Ayan üyeliği devam etmekte iken hayata veda etti. Ölümü nedeniyle okullar tatil edildi ve büyük bir cenaze töreni hazırlandı. Ölümünden çok etkilendiği oğlu Nejadın Küçüksudaki mezarının yanına defnedildi.

Eserleri
Şiir
Nağme-i Seher 1871
Yadigar-ı Şebab 1873
Zemzeme 3 cilt, 1883-1885
Tefekkür düzyazı ile karışık, 1888
Pejmürde düzyazı ile karışık, 1893
Nijad Ekrem 2 cilt, anılarla birlikte, 1900-1910
Nefrin 1914

Roman
Araba Sevdası 1896-1963

Öykü
Saime 1888
Muhsin Bey Yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi 1890
Şemsa 1895

Oyun
Afife Anjelik 1870
Atala Yahut Amerikan Vahşileri 1873
Vuslat Yahut Süreksiz Sevinç 1874
Çok Bilen Çok Yanılır 1916

Düzyazı
Talim-i Edebiyat 1872
Takdir-i Elhan 1886
Kudemaden Birkaç Şair 1888
Takrizat 1896