Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
iktisad Nedir
Orta yolu tutmak, itidal ile hareket etmek, tutumlu olmak, gereğinden az veya çok harcamaktan kaçinmak islamiyet, yeme, içme, giyim, kuşam, eşya kullanimi gibi her hususla aşiriliktan kaçinmayi, orta yolu tutmayi emretmiştir. Savurganlik ve cimriliği yasaklamiştir. işlerin hayirlisi orta olanidir
Kur’an-i Kerîm’de şöyle buyurulur Yürüyüşünde ölçülü ol sesini kis (bağira bağira konuşma) (Lokman, 31/19) Elini boynuna bağlayip cimri kesilme büsbütün açıp tutumsuz olma. Yoksa pişman olur, açikta kalirsin (el-isra, 17/29).
iktisad karşiti israftir. israf aşırı gitmek, gereğinden fazla yemek, içmek ve harcamaktir. Bu ise dinimizce yasaklanmiştir. Kur’an-i Kerim’de Saçip savuranlar şeytanlarin kardeşleridir (el-isra, 17/27) buyurulmuştur. Tutumlu olanlar kimseye muhtaç olmazlar, rahat ve huzur içinde yaşarlar. Bir hadis-i Şerifte: Tutumlu olan fakir olmaz (Keşfü’l Hafa, ii, 189)
islamiyet insanlar arasinda eşitliğe, güçsüzü korumaya özel bir önem vermiştir. Zekat ve sadaka övülen davranişlardir. toplum teşvik edilmiştir. Fakat servet ve refahin tabana yayilmasi esas alinmiştir. Servetin, çoğunluğun aleyhine bir azinliğin elinde toplanmasi yasaklanmiştir. Servet içinizde zenginler arasinda dönüp dolaşan bir devlet olmasin (el-Haşr, 59/7) ayeti bunu ifade eder. islamiyet özel mülkiyeti korur ve teşvik eder. Emeğe üretim faktörleri içerisinde büyük değer verir.Gerçekten de insan ancak kendi çaliştiğini elde eder (en-Necm, 53/39) ayeti bunu ifade eder.
Peygamber efendimiz en kutsal kazancin el emeği ürünü olduğunu belirtmiştir (Ahmed b. Hanbel, Müsned, iii, 466, iV, 141). Tembellik ve başkalarinin sirtindan geçinmek yasaklanmiştir. Bu nedenle faiz yasak kilinmiştir (bk. el-Bakara, 2/275-279). Teşebbüse de büyük değer verilmiştir, sermaye emekle beraber değerlidir.
israf (savurganlik) yasaği, temel ilkelerden biridir. Ticarete önem verilmiş ve kar haddi geniş tutulmuştur. Karaborsacilik ve haksiz kazançlar yasaklanmiştir. Tüketicileri aldatacak faaliyetlerden kaçinilmasi istenmiş mallarin üreticilerden tüketicilere en kisa yoldan ulaştirilmasi amaçlanmiştir (bk. Hamdi Döndüren, islam Hukukuna Göre Alim-Satimda Kar Hadleri, Balikesir 1984, s. 125-202 Günümüz Ekonomik Problemlerine islamî Yaklaşimlar, istanbul 1988, s. 10 vd. Orhan Oğuz-ilhan Uludağ, Genel Ekonomi, istanbul 1981, s. 39-41). Ayrıca geniş bilgi Ansiklopedinin fikih ile ilgili birçok maddesinde verilmiştir)
