içişleri Bakanlığı

içişleri Bakanlığı

Yurdun iç güvenlik ve düzenini korumak; il, belediye ve köylerin yönetimini gerçekleştirmek; ülkede bulunan yabancıların gerekli muamelelerini yerine getirmek için kurulmuş bulunan bakanlık.

Osmanlılar zamanında içişleri Bakanlığının görevini Sadaret Kethüdalığı yerine getirmekteydi. Osmanlı idaresinin kendine has özelliği, sancakların, beylerbeyi teşkilatının merkeze bağlılıkları, asayiş ve diğer hizmetlerin yapılmasında kolaylık sağlıyordu. Sadaret Kethüdalığının kuruluşu ile temeli atılan içişleri Bakanlığının teşkilat yapısında günümüze gelinceye kadar birçok değişiklikler yapılmıştır. Tanzimat öncesi devlet teşkilatında yer alan Sadaret Kethüdalığı makamı zamanla önem kazanarak Dahiliye Nezareti (içişleri Bakanlığı) olarak düzenlenmesini sağladı.

1835 yılında yeni ordu teşkilatı yapılırken Sadrazam Kethüdalığının ismi Mülkiye Nezareti olarak değiştirilmiş, Kethüda ünvanı da Mülkiye Nazırına çevrilmiştir. Nazıra ayrıca müşirlik rütbesi ile vezirlik payesi verilmiştir. Ağustos 1837 yılında Mülkiye Nezaretinin ismi genel kurallara uygunluğun temini ve Hariciye Nezareti ile denkliğin sağlanması için Dahiliye Nezareti, Mülkiye Nazırının ünvanı da Dahiliye Nazırı olarak değiştirilmiştir.

Tanzimatın ilanından sonra “Eyalet Teşkilatı” ve “iltizam Usülü” kaldırılıp idari taksimat ve teşkilat sıkı bir “merkeziyetçilik” esasına bağlanmış, 18 Ekim 1859 tarihinde Dahiliye Nezareti yeni esaslara göre teşkilatlandırılmıştır. 23 Aralık 1913 tarihinde yürürlüğe konulan kanun niteliğindeki nizamname ile yeniden teşkilatlanan Dahiliye Nezareti bazı değişikliklerle 4 Kasım 1922’de istanbul Hükümetinin TBMM Hükümeti tarafından ilgasına kadar devam etmiştir.

TBMM Hükümeti 23 Nisan 1920’de kurulunca hemen arkasından 2 Mayıs 1920 tarih ve 2 sayılı “icra Vekilleri Heyetinin Süret-i Teşekkülü Hakkında Kanun” ile Dahiliye Nezareti, Dahiliye Vekaletine çevrilmiş ve küçük birkaç değişiklikle aynı teşkilat kurulmuştur.

Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar bakanlığın kuruluşunda değişiklikler yapılmış son olarak

1982 yılında çıkarılan 8/4334 sayılı Bakanlıkların Yeniden Düzenlenmesi ve Çalışma Esasları Hakkındaki Kararname ile içişleri Bakanlığı merkez teşkilatı yeniden düzenlenmiş bulunmaktadır. Aynı sene çıkarılan Bölge idaresinin Yeniden Düzenlenmesi Kanunu’na göre Bölge Valilikleri teşkil edilebilmektedir.

Bölge Valisinin görevi
Bölgede kamu hizmetlerinin verim ve uyum içinde yürütülmesine, güvenliğin kamu düzeninin ve genel asayişin sağlanmasına, bölgenin kalkınma; plan, program, hedef ve ilkeleri doğrultusunda ekonomik, sosyal ve kültürel yönlerden geliştirilmesine çalışmakla, bölgede koordinasyon ve işbirliği ve denetleme hizmetlerini yerine getirmektir. Bölge Valiliği bu görevleri yerine getirebilmek için; Bölge Valisi, Genel Sekreterlik, Denetleme Kurulu, Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü, iç Güvenlik Müdürlüğü, Savunma Müdürlüğü ve Hukuk Müşavirliğinden meydana gelmektedir.

içişleri Bakanlığının görevleri yurdun iç güvenliğini, kamu düzenini, kişi hak ve hürriyetlerini korumak; sınır ve karasularımızın güvenliğini sağlamak, kaçakçılığı takip ve önlemek, kamu hizmetlerinin taşrada verimini, etkisini artırmak ve yurttaşların bu hizmetlerden faydalanmalarını sağlamaktır. Bunu yapabilmek için; merkezi idarenin teşkilatlanacağı mülki idare bölümlerini meydana getirmek, Anayasa’ya uygun merkezi idare ile taşra teşkilatlarını, mahalli idarelerin kuruluş ve çalışma esaslarını tesbit etmek, nüfus sicillerinin noksansız tutulmasını sağlamak, Sivil Savunması ile ilgili çalışmaları yürütmek içişleri Bakanlığının belli başlı vazifeleridir.

içişleri Bakanlığı üzerine düşen görevleri yapabilmesi için merkez teşkilatında 14 Şubat 1985 tarih ve 3152 sayılı kanunla bütün bakanlıklarda bulunması gerekenler dışında şu birimler bulunmaktadır: iller idaresi Genel Müdürlüğü, Nüfus ve Vatandaşlık işleri Genel Müdürlüğü, Mahalli idareler Genel Müdürlüğü, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü.

Taşra teşkilatında ise il Teşkilatı (Vali, Vali Yardımcıları, Hukuk işleri Müdürlüğü, il Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü, il Nüfus Müdürlüğü, il Savunma Sekreterliği, il Sivil Savunma Müdürlüğü, il Jandarma Alay Komutanlığı, il Emniyet Müdürlüğü, Yazı işleri Müdürlüğü); ilçe Teşkilatı (Kaymakam, ilçe Yazı işleri Kalemi); Bucak Teşkilatı (Bucak Müdürü ve bucak kuruluşunda yer alan kalemler, Jandarma Karakol Komutanlığı, varsa Bucak Emniyet Komiserliği) bulunmaktadır.

içişleri Bakanlığına bağlı kuruluşlar ise; Jandarma Genel Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığıdır.