Hasan Ali Yücel Hayatı? Hasan Ali Yücel Kimdir?

Hasan Ali Yücel Hayatı? Cumhuriyet Döneminin aydın ve parlak yazarlarından olan Hasan Ali Yücel, üç dönem boyunca Milli Eğitim Bakanlığı yapmıştır. Türkiye Cumhuriyetinin kurulma aşamasında ve daha sonra kalkınma yıllarında eğitim seferberliği yürütmüştür. Birçok üniversitenin kurulumunda ve eğitim kitaplarının düzenlenmesinde büyük rol oynamış bir yazardır. Ankara Devlet Konservatuvarının kurulumu, Türk Dil Kurumunun geliştirilmesi ve Köy Enstitüleri gibi alanlarda çalışmalara imza atmıştır.

Hasan Ali Yücel Hayatı

Hasan Ali Yücel 17 Aralık 1897 de istanbul Kanatlarımın Altındada doğdu. Babası Ali Rıza Bey ve annesi Neyire Hanım soylu bir aileden gelmektedir. Ailesinin ekonomik durumu iyidi ve geniş bir çevre içinde aile ortamı bulmuştu. Hasan Ali, ailesiyle Merkez Efendi Mahallesindeki Yenikapı Mevlevihanesine ziyarette bulunduğunda müzikten etkilenerek Mehmet Celaleddin Dede Efendinin yönettiği müzik okuluna başladı. 1901 yılında henüz 4 yaşındayken Lalelideki Yolgeçen Mektebinde eğitimine başladı.

Yazma ve Öğrenme İsteği

Yazma ve öğrenme isteği dikkat çekici düzeydi. 2 yıl sonra ailesinin Gümüşsuyuna taşınması nedeniyle o da Topkapıda Taş Mektepe devam etti. Ardından 1906 yılında dokuz yaşındayken Mekteb-i Osmaniye gönderildi. Bu okulu 1911 yılında üstün başarı ile bitirdi.

Mekteb-i Osmaniyeden sonra Vefa Lisesine devam etti. intikam Olsun adlı yazısını Mektepli adlı derginin açtığı yarışmaya verdi. 17 Ekim 1913 de bu yazı yayımlandı. Ancak son sınıftayken I. Dünya Savaşının çıkması nedeniyle 11 Nisan 1915 te okulu bırakıp askere gitmek zorunda kaldı. Önce astteğmen daha sonra teğmen olarak 2 Aralık 1918 de terhis olana kadar 3.5 sene askerlik yapmıştır.

Askerlikten döndüğünde eğitimine Darülfününda istanbul Üniversitesi hukuk fakültesinde devam etti. Bir yandan da ifham gazatesinde çalışmaya başladı. Ardından Türk Sesi adlı gazatenin kurucuları arasında yer aldı. 1919 yılında hukuk eğitimini yarıda bırakarak edebiyat fakültesi felsefe bölümünde kaydoldu. 12 Mayıs 1921 de Ruh ve Beden adlı tezini vererek 30 Haziran 1921de yüksek öğrenimini tamamladı.

Hasan Ali Yücel’in Öğrencilik Yılları

Öğrencilik yıllarında sürekli gittiği ikbal kıraathanesinde Yahya Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi kişilerle arkadaşlık kurmuştu. Bu sırada istiklal Savaşının en sert günleri yaşanmaktaydı. inönü savaşları sürerken ulusal protesto hareketlerinin ilki olan 23 Mayıs 1919 da düzenlenen Sultan ahmet Mitinglerine katılmıştı. Hasan Ali Yücel, Kuvay-i Milliye hareketini Akşam Gazetesindeki yazılarıyla desteklemiş olan Necmettin Sadıkı örnek almaktaydı. Hasan Alinin gazetelerde yazmaya başlaması ve Akşam Gazetesinde Pazartesi Konuşmaları adlı köşe yazılarını yazmaya başlamasında Necmettin Sadıkın rolü büyüktü.

Hasan Ali Yücel, okulu bitirir bitirmez tayin olmak istedi ancak bu mümkün olmayınca bir süre ücretli ders vermeye başladı. 1921 yılının sonunda Edebiyat Fakültesinde öğrenci disiplinini sağlamak için oluşturulan inzibat memurluğuna atandı. Arkadaşı Necati Tanselin kız kardeşi Refika Hanımla evlendi. 19 Aralık 1922 de izmir Erkek Muallim Mektebine Türkçe ve Edebiyat öğretmeni olarak atandı. Ancak izmir işgalin etkisi altındaydı. Burada bir takım meslektaşı ile birlikte Muallimler Birliği ve Türk Ocağını kurdu. izmirde öğretmenli yaptığı dönemde ilk kez Mustafa Kemal ile karşılaştı.

1 Şubat 1923’te

Eşi ile birlikte istanbula döndü. Bir süre Lalelide oturdu. Edebiyat Fakültesinin Felsefe bölümünde iki ay kadar çalıştı. 1 Nisan 1924 tarihinde Kuleli Askeri Lisesinde edebiyat öğretmenliğine başladı. Ardından 19 Mayıs 1924 te istanbul Lisesine felsefe öğretmeni olarak atandı. istanbul Lisesinde ayrıca edebiyat ve içtimaiyat öğretmenliği de yaptı. Aynı dönem Galatasaray Liseside malumat-ı vataniye öğretmenliği de yaptı.

3 Mart 1924’te

öğretim birliğinin Tevhid-i Tedrisat Kanunu başlamasıyla birlikte öğretim kureumlarının hepsi Maarif Vekaletine bağlanmıştı. 19 Ocak 1927 tarihinde Hasan Ali Yücel, Reşat Şemsettin Sirer ile birlikte Mıntıka Müfettişliğine atandı.1929 yılının sonunda ikinci Sınıf Maarif Müfettiş Umumiliğine yükseldi. Maarif Emirlikleri kaldırılınca Maarif Vekaleti Teftiş Kurulu üyesi oldu. 1930 yılında Maarif Vekili Cemal Hüsnü Toray ile birlikte araştırma ve inceleme göreviyle Parise gönderildi.

Öğretim kurumlarıyla içeriklerinin incelenmesi ve Fransız kültürü hakkında araştırmalar yapması amacıyla bir süre orada kaldı. Ardından Müfettiş Salih Zekiile birlikte Londrada iki haftalık bir teftiş gezisinde bulundu. 1930 yılının sonunda hazırladığı raporla Türkiyeye döndü. 1936 yılında bu çalışmasını Fransada Kültür işleri adıyla yayınladı.

Aynı dönem Mustafa Kemal yurtiçinde bir denetleme gezisine çıkmayı planlıyordu. Maarif vekaleti bu gezide eşlik etmesi için Hasan Ali Yüceli görevlendirdi. 3 Mart 1931 e kadar devam eden bu gezilerde Mustafa Kemale eşlik etti.

26 Eylül 1932 Tarihinde

Birinci Türk Dil Kurultayının ilk toplantısında Etimoloji Kolu başkanlığına getirildi. Aynı yıl Türkçede bir ilk olan Goethe Bir dehanın Romanı adlı çalışmasıyla Goethe madalyasıyla ödüllendirildi. Yine aynı yıl batıdaki benzerleri örnek alınarak kurulan Ankara Gazi Eğitim Enstitüsüne müdür olarak atandı. 1917-1933 yılları arasında yazdığı didaktik şiirlerini Dönen Ses adıyla yayımladı.

Hasan Ali Yücel 1938 Yılında

Atatürkün ölümünden sonra cumhurbaşkanı ismet inönünün seçilmesinden sonra oluşrurulan Celal Bayar kabinesinde Maarif Vekili olur. Refik Saydam ve Şükrü Saracoğlu hükümetlerinde de Mili Eğitim Bakanlığı vazifesini yürüttü. Hasan Ali Yücel, l-2 Mayıs 1939 tarihlerinde, On Yıllık Neşriyat Sergisi ve Birinci Türk Neşriyat Kongresini açtı. 17 Temmuz 1939 da Hasan Ali Yücel başkanlığında, bilim adamları, eğitimciler, yazarlar ve sanatçıların katıldığı eğitim sisteminin ilkelerini belirlemek amacıyla oluşturulan Birinci Maarif Şürası toplandı. 15-21 Şubat 1943 tarihinde ise yine Hasan Ali Yücelin başkanlığında ikinci Şüra toplandı. Aynı yıl Tebliğler Dergisi ve ilköğretim Dergisi de yayımlanır. 6 Haziran1941de Birinci Coğrafya Kongresini topladı.

Hasan Ali Yücel’in Sanata Önemi

Sanata çok önem veren bir insan olan Hasan Ali Yücel, 31 Ekim 1939 da Birinci Devlet Resim ve Heykel Sergisini açtı. Bu yıldan sonra senede üç kez renkli röprodüksiyonların yayınlandığı Güzel Sanatlar Dergisi yayınlanmaya başlandı. 28 Şubat 1940 da Tercüme Bürosunun açılışında rol oynadı. 17 Nisan 1940 da Köy Enstitülerinin kurulmasıyla Hasanaoğlan Köy Enstitüsü bünyesinde kurulucak Yüksek Köy Enstitüsünün oluşturulmasına öncülük etti. Ankara Fen ve Tıp Fakültelerini, izmir Yüksek Ticaret ve iktisat Okulunu ve Edirne Öğretmen Okulunu açtı.

Yüksek Mühendis Mektebini istanbul Teknik Üniversitesi haline getirdi. Üniversiteler kanununun çıkarılması, tiyatro ve operanın devlet hizmetleri arasına katılması Türk Ansiklopedisi ve islam Ansiklopedisinin yayımına başlamak gibi faaliyetlerde bulundu. Opera, tiyatro ve müzik gibi alanlarla da ilgilenen Hasan Ali Yücel, Ankara Devlet Konservatuvarını açmış, konservatuvar ile tercüme bürosunun ilişkilerini sağlayarak çeviriler yoluyla Türk tiyatro yazarları ve oyuncuları için örnekler sunmuştur. Hasan Ali Yücel 1945 te 4-20 Kasım arasında Londrada toplanan UNESCO toplantısında Türkiyeyi temsil etti.

5 Ağustos 1946’da

Milli Eğitim Bakanlığı görevinden istifa etti. istifasında Köy Enstitülerinin kapatılması ve bunla ilgili gelişmelerden sonra Demokrat Parti istanbul il Başkanı Kenan Öner ile aralarındaki davanın etkisi bulunmaktaydı.Hakkında aleyhine açılan davayı kazandıktan sonra 21 Kasım 1950 de Cumhuriyet Halk Fırkasından ve Ulus gazetesinden istifa etti. 1955-60 yılları arasında iş Bankası Kültür Yayınlarını idare etti. 1950-1960 yılları arasında Cumhuriyet Gazetesinde Köşemden başlığı altından yazılar yazdı. 1958 de UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Genel Kurulu üyeliğine, 1961 de ise Kurucu Meclis üyeliğine atandı.

1960 Eylül ve Ekim aylarında Milli Eğitim Planının hazırlık çalışmaları için komisyon toplandılarında katıldı. Kasım ayında UNESCOnun ikinci Genel Kurul Toplantısına katılmak üzere Parise gitti. Ağır kalp ve şeker hastası olan Hasan Ali Yücel, 26 Şubat 1961 sabahı kalp krizinden vefat etti. 2 Martta büyük bir törenle Cabeci Asri Mezarlığında toprağa verildi. Kaynak: Hasan Ali Yücel Hayatı