Dünyanın Hareketleri

Dünyanın Hareketleri

Dünyanın coğrafi olaylar ve Canlılar üzerinde etkili olan başlıca iki hareketi vardır.Kendi ekseni etrafındaki hareketi günlük. Güneş etrafındaki hareketi yıllık Dünyannın Ekeseni Etrafında Dönüşü Dünya, Kuzey ve Güney Kutup noktalarından geçen yer ekseni etrafında 24 Saatte bir dönüş yapar. Dünyanın ekseni, yörünge düzlemine dik değildir. Eksen ile ekliptik arasında 6633 lık açısal fark vardır

Dünyanın Ekseni Etrafındaki Dönüşüne Bağlı Olarak iki Tür Hız Oluşur Dünyanın geoid şekli nedeniyle yüzeyindeki çizgisel hız Ekvatordan kutuplara doğru azalır. Ekvator üzerindeki bir nokta saatte yaklaşık 1670 kmlik bir çizgisel hız yaparken kutup noktalarında bu hız sıfıra eşittir.

Dünyanın ekseni etrafında dönüş Açısı ile ilgili hıza da açısal hız denir. Dünya üzerindeki tüm noktalar 24 saatte 360 döndüğünden açısal hızları eşittir. Dünya, 1 saatte 15lik dönüş yapar.

Dünyanın Ekseni Etrafındaki Dönüşünün Ortaya Çıkardığı Sonuçlar Gece ve gündüz oluşarak birbirini izler. Gece ve gündüz süreleri Ekvator üzerinde sürekli 12şer saattir. Kutuplara yaklaştıkça, mevsim durumuna göre gece ve gündüzün uzaması ya da kısalması gözlenir. Bu durum eksen eğikliğinin sonucudur.

Gece soğuma, gündüz ısınma gerçekleşir. Bu nedenle günlük Sıcaklık ve Basınç farkları oluşur. Bu durum, Mekanik çözülmeden meltem rüzgarlarının oluşmasına kadar birçok coğrafi olayın temelini teşkil eder.

Gün içinde güneş ışınlarının geliş açısı ve cisimlerin gölge boyu değişir Doğudaki yerler Güneşi batıdaki yerlerden önce görür. Bu nedenle yerel Saat farkları oluşur.

Doğuda güneş erken doğar ve erken batar, batıda ise geç doğar ve geç batar Eksen etrafındaki dönüşten ortaya çıkan saptırıcı kuvvet Coriolis sürekli rüzgar yönlerinde sapmalara neden olur. KYKde sağa GYKde sola doğru

30 ve 60 Kuzey ve Güney enlemleri boyunca dinamik kökenli basınç kuşakları oluşur Ana yönler oluşur Dünyanın Güneş Etrafındaki Hareketi Ve Sonuçları

Dünya Güneş etrafındaki hareketini Ekliptik adı verilen elips şeklindeki düzlemde saat ibresinin tersine doğru hareket ederek 365 Gün 6 saatte tamamlar.

Yörünge düzleminin Ekliptik düzlem elips şeklinde olmasından dolayı Dünyanın Güneşe olan uzaklığı değişir. Dünya 3 Ocak tarihinde Güneşe en yakın duruma gelir, buna Günberi Perihel denir. 4 Temmuz tarihinde ise Güneşe en uzak durumundadır. Buna da Günöte Afel denir.

Dünya Güneşe yaklaştığı zaman Güneşin çekim kuvveti arttığından Dünyanın yörüngedeki dönüş hızı da artar. Uzaklaştığı zaman da çekim kuvveti azalacağından yörünge üzerindeki dönüş hızı azalır.

Bu nedenle Kuzey Yarımkürenin yaz mevsimi 21 Mart ile 23 Eylül arası, Güney Yarımkürenin yaz mevsiminden 23 Eylül ile 21 Mart arası daha uzun 7 gün sürer.

Dünya Güneşe yakın olduğunda dönüş hızı arttığından Şubat ayı 28 gün sürer Dünya Güneşe uzak olduğunda dönüş hızı azaldığından sonbahar ekinoksuna iki gün geç girilir 23 Eylülde yaşanır.

Dünya Güneşe yaklaştığında çekim kuvveti arttığından gel-git genliği de artar Dünyanın Güneşe yaklaşması ve uzaklaşması mevsimlik sıcaklık dağışına etki etmez. Mevsimlik sıcaklık dağılışını etkileyen faktör, ışınların düşme açısıdır. Bunu da eksen eğikliği belirler.

Ekvator ile Yörünge düzlemi Ekliptik arasında 2327 lık Açının bulunmasından dolayı Yer ekseni ile Yörünge düzlemi arasında 6633 lık bir Açı oluşmuştur. Yani Yer ekseni yörünge düzlemine eğiktir.

Bunun sonucunda Güneş ışınlarının Dünya üzerindeki noktalara düşme açısı yıl içerisinde değişir ışınların düşme açısındaki değişikliğe bağlı olarak yıllık sıcaklık farkları oluşmuş ve mevsimler meydana gelmiştir.

Aynı anda, farklı yarımkürelerde farklı mevsimler yaşanır Bir noktada güneş ışınlarının atmosferdeki tutulma miktarı yıl içinde değişir.

Cisimlerin gölge boyları yıl içinde değişir Gece gündüz süreleri yıl içinde değişir Ekvator hariç Mevsimlik sıcaklık değişimine bağlı olarak yüksek ve alçak basınçlar, karalar ve denizler arasında yer değiştirir. Bunun sonucunda muson rüzgarları oluşur.

Aydınlanma çemberi yıl içerisinde yer değiştirir Bir noktadaki Güneşin doğuş ve batış Saatleri yıl içerisinde değişir Güneşin ufuk düzlemindeki tepe noktası yıl içerisinde değişir.

Dönencelerin yeri 2327 Kuzey ve Güney ve Kutup dairelerinin 6633 Kuzey ve Güney yeri belirlenmiştir Güneş ışınlarının dik geldiği yerler dönenceler arasında yer değiştirir.

Matematik iklim kuşakları oluşmuştur Kutup noktalarında 6 ay süreyle gündüz, 6 ay süreyle gece yaşanır Dünyanın yıllık hareketinin sonuçları eksen eğikliğine bağlı olarak gerçekleşir. Bu nedenle, eğer eksen eğikliği olmasaydı yukarıda belirtilen sonuçların hiçbiri oluşmazdı.

Güneş ışınları dönencelere yılda birer defa, dönenceler arasındaki her noktaya iki defa dik gelir. Dönencelerin dışına kesinlikle dik Açıyla gelmez