Damat Ferid Paşa Hayatı

Damat Ferid Paşa Hayatı

Damat Ferid Paşa, asıl adı Mehmed Ferid Paşa olan ve Kurtuluş Şavaşına karşı olmasıyla tanınan Osmanlı devlet adamı, son Osmanlı sadrazamlarından 1853 yılında istanbul Kanatlarımın Altındada, Danıştay üyesi, aslen Arnavut olan, Seyyid Hasan izzet Efendinin oğlu olarak dünyaya gelen Damat Ferid, Paris, Berlin, Petersburg ve Londra elçiliklerinde katiplik yaptı

Sultan Abdülmecidin kızı ve IV. Mehmedin kız kardeşi olan Mediha Sultanla evlenerek saraya damat olan Ferid Paşa, bir dönem ittihat ve Terakki Cemiyetinin içinde bulunmasına karşın kısa süre sonra cemiyetin karşı saflarında yer aldı.

11 Kasım 1911 tarihinde ittihat ve Terakki Cemiyetine karşı olarak oluşturulan Hürriyet ve itilaf Fırkasının kurucularından olan Damat Ferid, 25 Kasım 1911 de ilk başkanı olduğu fırkadaki bu görevini, Haziran 1912ye kadar sürdürdü.

ittihat ve Terakkinin iktidarda bulunduğu dönem olan 1913 – 1918 seneleri arasında, siyasette etkin role sahip olmayan Damat Ferid Paşa Osmanlının II. Dünya Savaşından yenilgiyle ayrıldığını belgeleyen Mondros Antlaşmasının ardından 4 Mart, 19 Mayıs, 21 Temmuz 1919, 5 Nisan ve 31 Temmuz 1920 tarihlerinde, birçok kere sadrazamanlığa getirildi.

Mart 1919 da Tevfik Paşanın yerine sadrazamlığa getirilen Damat Ferid, Osmanlı delegasyonu başkanı olrak Paris Barış Konferansında bulundu.

itilaf devletlerinin Osmanlı toprakları işgal etmelerine direnmek amacıyla başlatılan ulusal direnişin karşısında yer tutan Damat Ferid Paşa, bu amaçla toplanan Sivas Kongresini de engellemeye çalıştı.

Aralarında Nemrut Mustafa Paşa divanından Mustafa Kemal ve arkadaşlarının da bulunduğu ittihatçılar hakkında idam kararı çıkartan Damat Ferid, 21 Temmuz 1919 da tekrar kabineyi kurduktan sonra, Kuva-yı Milliyeyi dağıtmak için Kuvay-i inzibatiyeyi kurdu ve 1920 yılında ülkenin bölünerek düşman devletler tarafından paylaşılmasını öngören Sevr Antlaşmasının çalışmalarında bulundu.

Bu icraatları karşısında, Anadolunun çeşitli yerlerinden gelen tepkiler karşısında istifaya zorlanan Damat Ferid, 5 Ekim 1920 de 4. defa sadrazamlığa getirilmesinin ardından kabineyi yenilemek üzere 11 Nisan 1920 de istifa etti.

Aynı sene, 31 Temmuzda tekrar sadrazamlığa gelen ve bu dönemde Sevr Antlaşmasını imzalamasının ardından, istanbul Hükümeti ile Tbmmnin uzlaşmasına engel olduğu gerekçesiyle ingiliz baskısı sonucunda 17 Ekim 1920 de görevinden ayrıldı.

Kurduğu hükümetlerin tamamında hariciye nazırlığı görevini üstlenen Damat Ferid Paşa, Kurtuluş Savaşının kazanıldığının kesin olarak belirlendiği 21 Eylül 1922 tarihinde ailesiyle birlikte Fransaya kaçarak buraye yerleşti. Hayatının geri kalan kısmını yurtdışında geçiren Damat Ferid Paşa, 6 Ekim 1923 tarihinde Fransanın Nice kentinde öldü