Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Asya Nedir
Avrupanın doğusunda, Büyük Okyanusun batısında, Okyanusyanın kuzeyinde ve Arktik Okyanusun güneyinde bulunan kıta Eski dünya kara kütlesinin bir parçası olan Asya 44 391 163 km²lik yüz ölçümü ile dünyanın en büyük kıtasıdır. Aynı zamanda 1 010 mlik ortalama yükseltisiyle de dünyanın en yüksek kıtasıdır. Asya bu yükseltisini dünyanın en yüksek zirvelerini bünyesinde barındıran Himalaya Dağlarına borçludur
Asya, kuzey güney doğrultusunda 8 490 km genişliğindedir. Kıtanın en kuzeyinde, Rusyada Çelyuskin Burnu 77° 42 55 K paraleli yer alırken, en güneyinde, Malakka Yarımadasında ki Buru Burnu 1° 14 17 K paraleli bulunur. Adaları esas aldığımız taktirde, Severneya Zemlya adası 81° 16 23 K paraleli ile Endonezyaya bağlı Rudi Adaları 11° 00 19 G paraleli arasında 10 245 kmdir.
Kıta doğu batı doğrultusunda Türkiyenin de en batı ucu olan Gökçeadanın Avlaka Burnu 25° 38 59 D meridyeni ile Çukçi Yarımadasında Dejnev Burnu 169° 40 17 D meridyeni arasında 8 200 kmdir.
Kıtanın özel konumu ise Asya, kuzeyden Kuzey Buz Denizi ile sınırlıdır. Kuzey doğuda, Amerikadan sığ bir deniz olan 100 km genişliğindeki Bering Boğazı vasıtası ile ayrılmaktadır.
Kıta doğuda Büyük Okyanus ile sınırlanır. Ancak kıyı açıklarında okyanus tabanından yükselen kuzey, güney, doğrultulu dağların su üzerine çıkan kısımlarını oluşturan ada ve takım ada girlandları yer almaktadır. Burada Aleut, Japon, Bonin ve Marian derin deniz çukurluklarından geçen ve Andezit Hattı adı verilen bir çizginin batısındaki bölge ile orada yer alan ada ve takım ada girlantları Asya anakarasına aittir.
Kıtanın güneydoğu sınırı biraz karışık olmakla birlikte Sunda Adaları ile Arafura Denizi arasından geçen hat sınır olarak kabul edile bilir. Kıtayı güneyden Hint Okyanusu sınırlandırmaktadır Asyanın batı sınırı ise oldukça tartışmalı bir meseledir
Bu konuda birçok araştırıcı farklı görüşler ileri sürse de, en doğru kabul edilen sınır Ural Dağları, Ural Nehri, Maniç Oluğu, Karadeniz, Boğazlar, Ege Denizi, Akdeniz, Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz üzerinden çekilecek bir hattır. Bu hattın doğusunda kalan Anadolu ve Kafkaslar Asyadan sayılırken Trakya Avrupaya dahil edilmektedir.
Dünya üzerinde bulunan çeşitli en büyükler Asyada toplanmıştır. Asya kıtaların en genişi 44 391 163 km² ve ortalama yükseltisi en fazla olanı 1 010 mdır. Ayrıca dünyanın en yüksek tepesi Everest tepesi, 8 848 m, en büyük gölü Hazar Gölü veya Denizi, en derin gölü Baykal Gölü, dünyanın deniz seviyesinden en alçak yeri Lut Gölü, göl yüzeyi -392 m, ve dünyanın en alçak havzası Turfan Havzası -154 m Asya kıtasında bulunmaktadır.
Asya 3.5 milyarı aşan nüfusu ile dünyanın en kalabalık kıtasıdır. Dünyanın en kalabalık ülkesi olan Çin 1 284 303 705 kişi, 2002 tahmini bu kıtada yer almaktadır. Asya dinlerinin de doğduğu kıtadır. Semavi dinler arasında islamiyet, Hristiyanlık ve Musevilik dinlerinin her üçü de Ortadoğuda ortaya çıkmıştır. Yine geniş kitlelere hitap eden Budizm ve Hinduizm de Asya menşeli dinlerdir. Asya aynı zamanda medeniyetler beşiğidir
Türk, Çin ve Hint medeniyetleri bu kıtada binlerce yıldır varlıklarını devam ettirmektedirler. Kıtada 100ün üzerinde dil konuşulmaktadır. Kıtanın doğusunda sarı, güney kısmındaki adalarda siyah geri kalan kısımlarında ise beyaz ırktan insanlar yaşamaktadırlar.
Ekonomi insanlığın üçte biri Çinde ve Hindistanda yaşamaktadır. Son otuz yıl içinde Dünya ekonomisinin yapısını değiştirecek önemde ilerlemeler kaydetti bu iki ülke. Ne var ki Avrupa gibi Türkiyede de birçok aydın olayları ekonomik milliyetçilik gözlüğünden okumaya devam ediyor. Bu iki yeni devin ortaya çıkışı Türkiye için bazı fırsatlar ve tehditler doğuracak
Ancak henüz olgunlaşma aşamasına erişmemiş bu ekonomilerin iç yapılarını, zayıf yanlarını ve çalışma yöntemlerini yakından tanımak ülkemiz için birinci derecede önem taşıyor. Devletçilik denen hatalı yolu terk ettikten sonra hızla yükselen iki yeni süper gücün geçmiş hatalarına hatta bugünkü eksikliklerine bakıldığında Türkiye ile ortak yönleri çok
30 milyar dolara yaklaşan cirosu ve istihdam ettiği 224 bin elemanıyla Dünyanın en büyük demir-çelik firması Mittalin hint kökenli olması bir rastlantı değil. IBMin PC bölümünü satın alarak Dünyanın en büyük PC üreticisi haline gelen Lenovo firmasının Çinli oluşu da. Sadece 2006da Çin ve Hint kökenli firmalar özellikle Avrupa ve Amerikalı firmaları satın almak için 38 milyar dolar harcadılar. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse GAPın maliyetinin 32 milyar dolar, BTC boru hattının 3.6 milyar dolar veya Türkiyenin 2006 savunma bütçesinin 9 milyara yaklaştığı hatırlatılabilir
