Kan Nedir? Kan Ne Demek Kısaca?

Kan Nedir? Kan plazma denen sarı sıvı kısım ile şekilli elemanlar denen alyuvar, akyuvar ve kan pulcuklarından oluşur. alyuvarlar, kanın, kırmızı rengini sağlayan Hemoglobin denen proteini taşır. Hemoglobin, dokulara Oksijen taşıyarak yaşamı sağlar. sağlıklı bir insanda % 95-96 Hemoglobin A1, %2.5-3.5 Hemoglobin A2 ve % 1 den az hemoglobin F vardir. Esas görevi yapan Hemoglobin Al, 2 Alfa ve Beta zincirinden oluşur.

Kan Nedir? Kan Ne Demek?

Akyuvarlar, vücudumuzu hastaliklara karşı koruyan elemanlardir. Kan pulcuklari ise vücutta herhangi bir nedenle oluşabilecek kanamayı durduran elemanlardir.

Plazma su, tuz, vücutta bulunan yiyecek, içecek, hormon ve diğer maddeleri içeren, kanın yaklaşık yarısını oluşturan sıvı kısımdir.

Kan Hastalıkları Nelerdir?

Kan hastalıklarının temelinde iki neden yatmaktadır, ya kemik iliğinde kan elemanlarının yapımı yeterli değildir, veya kan dolaşımına geçen bu hücrelerin yıkımında artış vardir.alyuvarlarin yapiminda azlik veya yıkıminda fazlalık sonucu anemi dediğimiz kansızlık ortaya çıkar. Aneminin belirtileri Solukluk, halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi, çabuk yorulma, üşüme, el ve ayaklarda karincalanma ve kalp çarpıntısı gibi belirtiler ile başlar. Başlica anemi nedenleri

Kemik iliğinde alyuvarlarin az yapılması Beslenme problemlerine bağlı anemiler demir, B12 ve Folik asit vitamin eksikliğine bağli anemiler Kalitsal nedenlere bağli anemiler Alyuvarlarin hemoglobininde bozukluk Talasemi, orak hücreli anemi Alyuvarlarin zarinda bozukluklar sferositoz Alyuvarlarin enziminde bozukluklar favizrrr bakla zehirlenmesi

Toplumda en sık görülen demir eksikliği anemisi ile talasemi taşiyiciliği birbirine çok benzeyen kan tablo su nedeni ile kariştirilmakta, ileri testler yapilmadan gereksiz tedavilere ve gereksiz zaman kaybina yol açmaktadir. Demir eksikliği anemisinde demir eksikliği vardir ve demir tedavisi ile düzelir. Talasemide ise demir fazlaliği vardir, demir tedavisi gereksizdir.

Alyuvarlarin fazla yapımina polisitemi denir Akyuvarlarin yapiminda eksiktik veya yikiminda fazlalik oluşmasina lökopeni denir. Bu kişiler enfeksiyon hastaliklarina sık yakalanir. Sağlıklı bir kişide enfeksiyon oluştuğu zaman ise bu lökositoz denen akyuvarlarin sayisi artar.

Kan pulcuklarin az yapılması veya fazla yıkılması sonucu ise trombositopeni dediğimiz kanamalarla seyreden hastalık oluşur. Bu kişilerde vücutta çürümeler, kırmızı döküntüler ve Kanamalar olabilir. Kan pulcuklarinin fazla yapilmasina trombositoz denir.

Bu Hastalıkların hepsinde altta yatan neden araştirilir ve buna yönelik tedaviler verilir. Çoğunlukla neden araştirilmadan hemen kan nakli yapmak, hem kan naklinin yan etkileri açisindan hem de altinda yatan nedeni araştirmadan verildiği için sakincalidir.

Kan Nakli Nedir?

Kan nakli bir tedavi şekli değildir. Çünkü bir tür doku naklidir, yan etkileri açisindan çok önemlidir. Ancak talasemi gibi kalıtsal kan hastaları yaşam boyu her ay kan nakline gereksinim duyarlar. Bir hasta kişiye rastgele kan verilmesi ne kadar sakıncalı ise, her sağlıklı kişinin de yılda iki-üç defa, bir ünite kan vermesi o kadar yararlıdır.

Kimler Kan Verebilir?

18-65 yaş arası yaşam bulguları normal olan herkes kan verebilir. Bu şekilde kan elemanlari yenilenmiş olur, kişinin sağliği üzerinde olumlu etkisi olur. Kan vermenin insan sağlığı üzerinde olumsuz etkisi yoktur. Çünkü ortalama olarak alinan 350 cc.kan, kan basinci ve nabizda belirli değişiklik yapmaz. Kan verilmesinden sonra 1 -2 hafta süre ile düşük olan hemoglobin, 3-4 hafta içinde normal değerlere yükselir.

Kadınlar 4 ay ara ile Hb değerleri 12 gr-dl üzerinde ise, erkekler 3 ay ara ile Hb değerleri 13 gr/dl üzerinde ise kan verebilir.

Kimler Kan Veremez?

Şu hastalIklardan birini aktif olarak geçiren kişiler verici olamaz Sitma, sarilik hepatit, frengi sifiliz, verem tüberküloz, malta hummasi brusellozis, kara humma kala-azar, fil hastaliği filariazis, kanamaya eğilim, sara, kalp ve şeker hastaliği olan kişiler, ilaç alişkanliklari olan kişiler Yakin zamanda aşilanmiş olan kişiler Yakin zamanda Ameliyat geçirmiş olan kişiler Açiklanamayan kilo kaybi olan kişiler Hamileler

Sonuç olarak, herkes düzenli kan bağişi ile, hem kendi sağliği açisindan kan hücrelerini yenilemiş olur, hem de yaşamlarini her ay bir ünite kan ile sürdüren Talasemili ve diğer kan hastalarina yardim etmiş olur.

Kalitsal irsi Kan Hastalığı Nedir?

Vücudun her karakterini hücrelerin çekirdeğinde bulunan dna dizisindeki genler belirler. Bu genler anne ve babadan çocuklara geçer, çocuğun saç, cilt rengi, Yüz şekli, boy ve tüm özellikleri bu genlerle anne babadan geçer. Alyuvarlarin yapımında Hemoglobin genleri sorumludur. Bu Genlerin şifreleri ile kemik iliği, alyuvarlari yapar. Sağlıklı kişilerde normal iki sağlıklı Hemoglobin Geni vardır. Kişilerde bir Gen sağlıklı, diğeri hatali ise bu kişilere taşiyici denir. Eğer her iki genide hatali ise hastalik oluşur.

Talasemi Akdeniz Anemisi Nedir Yunancada Thalas kelimesi Akdeniz, Thalassemia ise Akdeniz Anemisi anlamina gelir. Akdeniz bölgesinde ve göçlerle yayilarak Dünyanin bir çok ülkesinde görülen kalitsal kan hastaliğidir.

Akdeniz’i de içine alan bir kuşak içinde, italya, Yunanistan, ispanya, Fransa, Adriatik kiyilari, Kuzey Afrika ülkeleri, Kibris, Türkiye’nin Güney ve Bati kiyilari, Ortadoğu ülkeleri, Kafkasya, Pakistan, Hindistan, Vietnam ve Kamboçya da siklikla görülür. Tablo 1

Dünya Sağlık Örgütünün Yayınlarına Göre

Dünyada talasemi ve anormal hemoglobin sikliği % 4.5 240 milyon taşıyıcı dır. Her yıl yaklaşık 300.000 hasta çocuk dünyaya gelmektedir. Talasemi de doğum öncesi tani yöntemlerinin geliştirilmesi, taşıyıcıların taramalarla ortaya çıkartılması koruyucu tedavi bakımından çok etkili olmuş ve gelişmiş ülkelerde talasemi sorunu büyük ölçüde çözülmüştür.

Türkiye’de talasemi taşıyıcı sayısı 1.300.000 % 2.1 civarındadır. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yapılan çalışmalara göre talasemi taşıyıcılığı Batı Trakya: % 10.8, Bursa: % 1.7, Konya : % 3, Denizli: % 3, Muğla’da % 7.8, Antalya bölgesinde % 12, Antakya’da % 5.9, Adana: % 5.5, Mersin: % 3.5, Doğu Anadolu Bölgesinde % 0.6, Van: % 2.6 bulunmuştur.

Aralık 1997 Antalya da toplam hasta sayısının 500, taşıyıcı sayısının ise yaklaşık 200.000 olduğu hesaplanmaktadır. Hastalarin çoğunluğu sahil bölgesinde yaşayan yerleşim yerlerinden gelmektedir. Harita: Antalya Haritası Antalya Talasemi Merkezinde izlenen hastalarin dağılımı görülmektedir.