Diş Nedir? Diş Ne Demek Kısaca?

Diş Nedir? Ağızda bulunan dişlerin görevi besinleri koparmak ve öğütmektir. Gelişmiş bir insanda 32 diş bulunur. Dişin, görevlerine ve biçimlerine göre değişik adlar verilmiştir. Önde kesici dişler (incisi-vus) (1,2), onların yanında köpek dişi (caninus) (3), yanlara doğru küçük azı dişleri (premoler) (4,5) ve arkada büyük azı dişleri, (moler) (6,7,8) yer almaktadır. Kesici dişler, isminden de anlaşıldığı gibi üst kısmındaki kesici kenarları karşılıklı gelerek besinleri keser. Köpek dişlerinin, sivri olan üst kısmında bulunan tüberküller besinleri parçalamaya yarar. Azı diş­lerinin geniş olan üst bölümleri yani çiğ­neme yüzeyleri besinlerin öğütülmesi için uygun bir yapıdadır.

Diş Nedir? Diş Ne Demek?

Bir dişin ağız boşluğunda dişetinden dışarda kalan kısmına kron, çene içinde gö­mülü olan kısmına kök ve bu ikisinin bir­leştiği kısmına da dişin boynu (köle) denir. Kesiciler, köpek dişi ve genellikle birinci küçük azılarda dişin bir kökü vardır. ikin­ci küçük azılarda diş genellikle iki kök­lüdür. Üst çene azı dişleri ise üo köklü­dürler. Her dişin ana kitlesini oluşturan kısmına dentin adı verilir. Dentin kronda, mine denilen bir tabaka ile, kökte ise sement ile kaplıdır. Dişin görünen kısmını örten mine (substan-tia adamantinea) tabakası kronu değişik kalınlıkta kaplamıştır. Kesici kenara doğ­ru 2,5 mm. ye kadar kalınlaşan mine ta­bakası boyun bölgesine doğru gittikçe incelir.

Her diş, kökü çene kemiğinde alveol denen kendine özel bir boşluğa girmektedir. Di­şin kök kısmındaki dentin tabakasını al­veol içinde saran ve onu sımsıkı tutan maddeye ise sement denir. Kök sementi dişin kemiğe en fazla benzeyen dokusu­dur. Mine sınırından apeks’e kadar bütün kökü örter. Sement kendisi ile çene ke­miği arasında bulunan bir zar (periyodont) yoluyla diş kökünü kemiğe yapıştırır. Al-veolün kemik duvarında bulunan gayet kü­çük delikler (beslenme delikleri) dişin bes­lenmesini sağlar.

Dentin substantia eburnea tabakası kim­yasal yapısı, fiziksel sertliği ve biyolojik özelliği bakımından kemiğe çok benzer, an­cak mine kadar sert değildir. Dentin odon-toblast adı verilen özel hücrelerden yapıl­mıştır, ana maddesi bol fibril ihtiva eder. Genç insanlarda hafif şeffaf olcn dentin, yaşlandıkça kanalcıkların boşluklarındaki kireçli maddeler çökmesiyle tamamen şef­faf (transparan) bir dentin durumuna geçer. Süt dişleri zamanla dökülür, yeri­ne kalıcı dişler çıkmaya başlar. Mavi-beyaz renkteki süt dişleri, sarımtırak renkteki kalıcı dişlere nazaran genel ola­rak daha küçüktürler.

Süt dişlerinde mine boyun hizasında tümsek meydana getir­miştir, zamanı geldikçe de sallanarak dü­şerler. Kalıcı dişler 5-20 yaşlar arasında çıkar. Önce azı dişleri çıkar, arada düş­memiş süt dişleri vardır. Daha sonra 12 yaşlarında M-7 çıkar. Dişlerin çıkış sıra­sı şematik olarak gösterilmiştir. En son çıkan, arkadaki en ufak azı dişi akıl dişi veya yirmi yaş dişi diye bilinir.

Diş Minesi Nedir?

Diş minesi, dişin görünen kısmını saran koruyucu bir bariyerdir. Kalsiyum fosfat dahil güçlü minerallerden oluşur. Diş minesi, insan vücudundaki en sert maddedir ve sağlıklı mine, çürüğe neden olan bakterilere karşı dirençlidir. Mineral bileşimi nedeniyle diş minesi yarı saydamdır. Neyse ki mine güçlendirilebilir. Yaygın bir mineral olan florür, diş minesindeki eksiklikleri gidermeye yardımcı olur. Ebeveynler evde, minenin florür içeren diş macunları ile takviye edilmesine yardımcı olabilir. Diş hekimleri ayrıca özel florür tedavileri de sunmaktadır. Bunlar çocuklara dişlerini güçlü ve çürüklerden uzak tutmaları için uygulanır.

Dentin Nedir?

Dentin, dişin mine yüzeyinin altında ve bir dişin kökleri boyunca oluşan sementin altında bulunur. Canlı hücresel madde ve dokudan yapılmış olan dentin, diş yapısının çoğunluğunu oluşturan yapıdır. Dentin, mikroskobik tübüller içeren kemik benzeri bir maddedir. Minenin aksine, açıkta kalan dentin diş çürüklerine neden olan ve diş hassasiyetine neden olan bakterilere karşı oldukça hassastır.

Sement Nedir?

Sement, diş köklerini saran ve mineye benzeyen fakat daha yumuşak olan bir kaplamadır. Sement, dişi çene kemiğine bağlayan liflere tutunarak kök stabilitesine yardımcı olur.

Diş Kökleri Nedir?

Nasıl ki bir ağacın kökleri onu toprağa tutturmaya yardım ediyorsa, bir dişin kökleri de onu çene kemiğine tutturur. Bu, dişlerin günlük olarak ısırma ve çiğneme kuvvetine dayanmalarını sağlar. American Academy of Periodontology’ye göre, diş köklerinin sağlığı için önemli bir tehdit, periodontal hastalıktır. Bu ağız hastalığına, diş eti dokusunu ve destekleyici kemiği istila eden ve böylece diş veya dişleri yerinde tutan kemiğin tahrip olmasına sebep olan diş plağındaki bakteriler neden olur. Diş kökleri diş sağlığını korumanın tamamlayıcı bir parçasıdır. Çocuklar bile diş eti hastalığı geliştirebilir. Sağlıklı diş hijyeni uygulamalarının sürdürülmesi – kapsamlı diş ipi kullanımı ve fırçalama dahil – ağzı evde bakım ile sağlıklı tutmak için kolay bir yoldur. Siz ve aileniz için düzenli diş temizliği aynı zamanda tartar ve diş eti hastalıklarıyla da mücadele edecektir.

Kök Ve Pulpa Kanalları Nedir?

Dişin içinde içi boş bir odacıkta kök ya da pulpa kanalı bulunmaktadır. Bir diş bir köke ve bazı küçük ve büyük azı dişleri iki veya üç köke sahip olabilir. Pulpayı ve diş köklerini içeren hücresel maddeyi barındırır. Dişin bu alanı son derece hassastır ve dişleri canlı tutmak için gerekli olan kan akışını ve besin maddelerini sağlamaktan sorumludur. Bu alan hasar gördüğünde veya yoğun çürüme ve travma nedeniyle enfekte olduğunda, dişin çekilmesini önlemek için genellikle kök kanal tedavisi gereklidir.

Diş anatomisinin temellerini öğrenmek, ağız sağlığı koşullarının nasıl oluştuğunu anlamanıza yardımcı olacaktır. Böylece çocuklarınıza da sağlıklı diş alışkanlıklarını öğretebilirsiniz. Dişlerin benzersiz biyolojik yapısını çocuklarınıza açıklamak, biyolojik kavramları kolay anlaşılır bir biçimde tanıtmanın eğlenceli ve verimli bir yolu olabilir.