işkolik Nedir? Bir kişinin çalışmayı ”hayat mottosu” haline getirmesi ve bütün yaşamsal aktivitelerini ikinci plana atarak sürekli işi üzerine bir şeyler yapmasına toplum arasında işkoliklik diyoruz. Bu tip bireyler tek bir an boş durmadan sürekli çalışmak isteği içerisindedirler. Hayatlarından ”boş vakit” diye bir kavramı çıkartıp 7/24 işlerinin üzerine yoğunlaşan, ailesel ve sosyal yaşantılarını bir kenara bırakan işkolikler, çalışmadıkları bir süreç geçirirlerse bundan son derece rahatsızlık duyarlar. Uzmanların dile getirdikleri düşünceler ise işkoliklerin genel hayatlarında işlerinden uzak tutulmaya çalışıldıkları an agresifleşip kötü bir tutum sergiledikleri, sürekli daha iyisi olsun istedikleri için sürekli bir eksiklik duygusu içerisinde bulundukları, kendi varlıklarını tescilleyebildikleri tek yer olarak işlerini görmeleri ve bu eksiklik duygularının bunalıma kadar gittiği yönündedir.
İşkolik Nedir? İşkolik Olmanın Özellikleri Nelerdir?
İşkolikliği ‘sağlığı, mutluluğu ve diğer insanlarla olan ilişkileri bozacak derecede sürekli bir çalışma için duyulan aşırı ve kontrol edilemez bir ihtiyaç’; işkolik kişiyi ise aşırı çalışan, aşırı çalıştığı için diğer aktivitelerden uzak kalan, işine aşırı düşkün- hatta bağımlı-, çalışmadığı zamanlarda dahi işini düşünen, bu iş bağımlılığından dolayı diğer insanlarla olan ilişkilerinde bozulmalar yaşayan, mükemmeliyetçi, aşırı düzenli olmak gibi özelliklerle tanımlayabiliriz. İşkolik olmak zaman zaman çok çalışmak/çalışkan olmak gibi özelliklerle karıştırılabilir. Çalışkan ve işkolik olmanın ortak özelliği uzun çalışma saatleridir; ancak çok önemli bir noktada iki durum birbirinden ayrılır. O da kişinin motivasyonudur. Çalışkan kişinin motivasyonu üretmek, işkoliğin motivasyonu ise başarı ve iş bitirme diyebiliriz.
İşkolik Olmanın Altında Yatan Sebepler Neler?
En temelde kişinin sahip olduğu anksiyetenin durum üzerinde büyük rol oynadığını söyleyebiliriz. Şu soru durumu açıklamakta yardımcı olabilir: İşe ayırdığı enerjisini ve vaktini optimum düzeye çeken bir işkolik, artık boş olan vaktinde neler yapacak, enerjisini neye harcayacak? İşkolik bir kimse bunu hayal ederken bile sıkıntıya düşebilir. Buna da sebep anksiyetedir! Kendiyle kalmak konusunda sıkıntı yasar, boş zamandan hoşlanmazlar.
- “Düzenli olmazsam, olan bitenle başa çıkamaz hale gelebilir, kontrolü kaybedebilirim.
Var olmak için kurallara ve düzene ihtiyacım var.
Belli bir sistemim yoksa her şey mahvolur.
Performansımdaki en küçük bir kusur bile büyüyüp, bir çığa dönüşebilir.
Eğer bu işte başarısız olursam, bir insan olarak da başarısızım demektir.”gibi pek de fonksiyonel olmayan bu düşüncelere işkolik diye tanımlayabileceğimiz kişilerde sık rastlarız. Kişideki işkolikliği, o kişinin kişilik yapısından farklı düşünmemiz biraz güç. Kişilik özellikleri ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesi işkolik olmayı bir sorun olarak karşımıza çıkarır. İşkoliklerin kişilik yapılanmaları düşünce sistemi benzerliği nedeniyle obsesif ve narsisistik kişilik özellikleri ile de örtüştüğünü görürüz.
İşkoliklik Belirtileri Nelerdir?
- Akışından ”boş vakit” kavramını kaldırmak
- Çalışmaya ayrılan süreyi git gide arttırmak
- Çalışmadan bir türlü duramamak
- Çalışmadığı zaman huzursuz ve mutsuz hissetmek
- Zamanının çok büyük bir bölümünü işe ve çalışmaya ayırmak
- Bedensel ve ruhsal olarak zarar görse de çalışmayı bırakamamak
- İş yüzünden diğer bütün sorumlulukları geri plana atmak
İşkoliklikten Kurtulmak İçin Neler Yapılabilir?
- İş hayatı ve özel hayat arasındaki çizgiyi aşmamak
- Etrafınızdaki ve hayatınızdaki bütün işlerin sorumluluğunu üstlenmeyi bir kenara bırakmak
- İşkolikliğin sebeplerini keşfetmeye başlayarak bunların üzerine gitmek
- Aile yaşantısı ve sosyal yaşantıda iş konusunun konuşulmaması
- Mümkün olduğunca bir sosyal aktivite(spor, sinema vb.) içerisinde bulunmak
- Dinlenme aktivitesini ”tembellik” olarak görmekten vazgeçmek
- Dünya üzerindeki herkes gibi sizin de hata yapabileceğinizi kabullenmek
- İşyerinizde molaları zihinsel ve bedensel yorgunluklarda değil motive olabilecek zamanlarda vermeyi tercih etmek
- Her zaman daha fazlasını değil, mümkün olabilecek şartlardaki hedefleri özümsemek
- Kendi limit skalanızı biraz daha küçültmek