Günlük Nedir? Günlük Edebiyatımızda günlük, terimini ilk kez Falih Rıfkı Atay kullanmıştır. Kısaca günlük, bir kişinin düşüncelerini, duygu ve gözlemlerini günü gününe yazdığı ve o günün tarihini koyduğu yazılardır. Günlük bir tür anıdır. Ancak günlük günü gününe yazılır, anı ise olayların yaşanmasından sonra kaleme alınır. Bir edebiyat türü olarak asıl kimliğini 1940’tan sonra kazanmaya başlayan günlük türünün başlıca özellikleri şunlardır.
Kısa yazılardır Olayı yaşayan kişi tarafından yazılır Yazarın hayatından izler taşır içten ve sevecendir Ruzname de denir Türün ünlüleri, Oktay Akbal, Suut Kemal Yetkin, Seyit Kemal Karaalioğlu, Nurullah Ataç, Salah Birsel’ dir.
Divan edebiyatındaki vakayinameler bir tür günlük sayılır Kimi roman ve hikâyelerde günlük, bir anlatım biçimi olarak kullanılabilir Anlatımda iç konuşma tekniğinden yararlanılır.
Günlüklerin özellikleri Nedir?
- Günlüklerde anlatılan olaylar günü gününde yazılmıştır. Günlüklerin tarihi yazıldığı gündür.
Günlüklerin dili konuşma diline yakındır. Dil açık ve anlaşılırdır.
Günlükler özeldir, çünkü yazar kendisi için yazmıştır.
Günlüklerin konusu her şey olabilir. Konuda sınırlandırma yoktur.
Başka metin türlerinde (roman, hikaye, anı) kullanılabilir.
Günlükler insanı tüm çıplaklığıyla gösterir.
Günlüklerde öznel bir anlatım vardır.
Günlüklerde gözlem ve dikkat önemlidir.
Biyografi türünde eser yazılırken günlüklerden yararlanılabilir.
Günlükler hisleri, duyguları anlatan içe dönük günlükler ve dış dünyadaki olayların anlatıldığı dışa dönük günlükler olarak iki başlıkta incelenebilir.
Dünya Edebiyatında Günlük Nedir?
Günlüğün Romalılardgünlüka kullanıldığını biliyoruz. Ancak bu günlükler edebi türden oldukça uzaktadır. O dönemde bazı olayların kayıt altına alınması için tutulmuştur. Edebi bir tür olmaktan ziyade tarihçiler için birer belge niteliği taşımalarından dolayı önemlidir. 19. yüzyıldan itibaren Batı edebiyatında günlüğün edebi tür olarak yer bulduğunu söyleyebiliriz. Batı edebiyatında Stendhal, Gogol, Virginia Woolf, Andre Gide, Goethe, Franz Kafka gibi ünlü yazarların günlükleri meşhurdur.
Türk Edebiyatında Günlük Nedir?
Osmanlı Devletinde padişahların günlük yaşamlarının kaydedildiği Ruzname adı verilen metinleri, günlük türünde örnekler olarak kabul edebiliriz. Osmanlı saraylarında Ruzname tutmak bir gelenek haline gelmişti. Ancak günlüğün edebi tür olarak edebiyatımızda görülmesi Tanzimat Dönemi’nde olmuştur. Tanzimat Dönemi’nde Direktör Ali Bey’in doğu gezisi sırasında yazdığı “Seyahat Jurnali” bu dönemde yazılmış ilk günlük olarak kabul edilir.